هدف این پژوهش، سنجش هوش سیال کتل در دانش آموزان تیزهوش و عادی برپایه دو مدل کلاسیک و صفت مکنون بوده است. برای این مقصود 435 نفر از دانش آموزان تیزهوش به گونه تصادفی از مراکز استعدادهای درخشان و 449 نفر از دانش آموزان عادی با روش نمونه برداری چند مرحله ای به گونه تصادفی از مناطق مختلف شهر تهران انتخاب شده اند. برروی هر دو گروه، آزمون 50 سوالی هوش سیال کتل مقیاس 3 فرم a اجرا گردید. تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس دو مدل کلاسیک و irt انجام گرفته است. برآورد اعتبار از طریق آلفای کرونباخ در دانش آموزان تیزهوش 783/0 و در دانش آموزان عادی 683/0 بوده است. نتایج نشان می دهد که 1) برپایه آزمون t مستقل دانش آموزان تیزهوش نسبت به دانش-آموزان عادی در مقیاس کتل نمره بیشتری به دست آورده اند و این تفاوت از لحاظ آماری معنادار است. 2) همبستگی بین نمره های خام و توانایی در دانش آموزان تیزهوش برابر با 467/0 و در دانش آموزان عادی برابر با 186/0 بوده و هر دو ضریب از لحاظ آماری معنادار است. 3) تبدیل این همبستگیها به z فیشر و آزمون تفاوت آنها نشان می دهد که همبستگی بین نمره های خام و توانایی برای دانش آموزان تیزهوش بالاتر از میزان همبستگی در دانش آموزان عادی است و تفاوت آنها نیز از لحاظ آماری معنادار است.4) اجرای آزمون t برای مقایسه پارامترهای سه گانه سوال در دانش آموزان تیزهوش و عادی نشان می دهد که پارامتر قدرت تشخیص به ویژه در دامنه پایین توزیع به نفع دانش آموزان عادی و مقایسه پارامتر دشواری سوال در طول دامنه توزیع به نفع دانش آموران عادی است. این مطلب بیانگر این واقعیت است که مجموعه سوالهای هوش سیال کتل برای دانش آموزان عادی به مراتب دشوارتر است. هرچند میانگین پارامتر حدس برای دانش آموزان عادی بالاتر از دانش آموزان تیزهوش است اما تفاوت بین آنها از لحاط آماری معنادار نیست. 5) مقایسه توانایی هر دو گروه تیزهوش و عادی برپایه مدل irt موید آن است که بین تواناییهای دو گروه تنها در دو حد انتهایی و ابتدایی تفاوت وجود دارد. نمره های توانایی هر دو گروه تیزهوش و عادی در دامنه صدکهای 20 و 80 (متناظر با هوشبهرهای 85 و 115) تقریباَ منطبق برهم است. توانایی دانش آموزان عادی در صدکهای 20 و پایینتر، کمتر از توانایی دانش آموزان تیزهوش است. توانایی دانش آموزان تیزهوش در صدکهای 80 و بالاتر، بیشتر از توانایی دانش آموزان عادی است. واژه های کلیدی: هوش سیّال، هوش متبلور، تیزهوش، نظریه سوال- پاسخ، نظریه کلاسیک.