نام پژوهشگر: صالح قنبری

خاتم مربع
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اصفهان - دانشکده هنرهای تجسمی و کاربردی 1391
  سمیه گرامی   قباد کیانمهر

از جمله هنرهای تزیینی که قدمتی دیرینه داشته و به قرنها قبل از ورود اسلام به ایران باز می گردد، خاتم مربع است. در این نوع خاتم به جای مثلث، قطعاتی به شکل مربع، مستطیل، متوازی الاضلاع و لوزی قرار می گیرد. این شیوه ساخت تا قرنها پس از ظهور خاتم از نوع امروزی ادامه داشته است اما در حال حاضر در حال از بین رفتن و فراموشی است، به طوری که بسیاری هیچگونه شناختی نسبت به نام و شیوه کار این نوع خاتم ندارند و انواع این نوع خاتم و طرحهای مورد استفاده آن ناشناخته مانده است. بجاست که تلاشی برای احیای این هنر اصیل وایرانی شود و قابلیت های آن در وسایل امروزی از جمله وسایل چوبی شناخته شود. اهدافی که این پژوهش در پی رسیدن به آنهاست، شامل این موارد است: 1-شرح تاریخچه خاتم مربع. 2- قابلیت های خاتم مربع. در این رساله کلیه آثار چوبی که دارای خاتم مربع هستند شناسایی شده و طرح های خاتم از آن استخراج گردیده و بازسازی شده است.فرض بر این است که این نوع خاتم به دلیل داشتن زوایای قائمه و کند برای وسایل چوبی امروزی مناسب تر است. بنابراین نتایج این رساله هم در بخش آموزش و هم در بخش تولید کاربردی مورد استفاده است.