نام پژوهشگر: عزیزالله دباغی ورنوسفادرانی

هستی شناسی ترجمه : بررسی آراء هرمنوتیک فلسفی در ترجمه حافظ
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1391
  احسان پناه بر   عزیزالله دباغی ورنوسفادرانی

علم هرمنوتیک به دنبال آن است تا چگونگی وقوع فهم متن وپاسخ پرسش جامع تر چیستی فهم و تفسیر را بررسی کند. در میان تفکرات هرمنوتیکی، آراء هانس گئورگ گادامر و پل ریکور درباره هستی شناسی فهم و کاربرد فهم در جنبه های مختلف زندگی بشری نقاط عطفی در علم هرمنوتیک به شمار می روند. هدف این پژوهش مثال کردن اهمیت آراء هرمنوتیک همچون " تاریخمندی فهم"، " امتزاج افق ها" و " خود-از-طریق-دیگری" در درک بهتر ما از "تاریخمندی ترجمه" است، به عبارت دیگر، درک بهتر این نکته که "تاریخمندی ترجمه" از پیامدهای هرمنوتیک فلسفی و ایده " تاریخمندی فهم" است. به علاوه، مفاهیمی همچون " امتزاج افق ها" و " خود-از-طریق-دیگری" در هرمنوتیک فلسفی می توانند نگاه ما به برخورد های فرهنگی و زبانی میان ملت ها را از طریق ترجمه دگرگون سازند. بنابراین، چهار غزل از اشعار حافظ با سه ترجمه متفاوت از آن ها که سعی شد تا از بافت های تاریخی-اجتماعی متفاوت باشند، انتخاب شد. نتایج نشان داد که تاریخمندی فهم می تواند به تاریخمندی ترجمه منجر شود. به علاوه، به نظر می رسد که کاربرد نظریات هرمنوتیک فلسفی می تواند در رسیدن به مفاهمه میان فرهنگی از طریق ترجمه یاری رساند. بنابراین، در این مطالعه محقق مدل فهم بین فرهنگی را پیشنهاد می کند. سرانجام با استفاده از آراء هرمنوتیک فلسفی، در این مطالعه تعریفی با رویکردی هرمنوتیکی و هستی شناسانه برای ترجمه پیشنهاد شده است که ترجمه راعمل خلق دوباره و امتزاج افق های جهان گذشته در جهان حال می داند، در روشی که روند ترجمه در نوعی گفتگو و مفاهمه دو جهان و سپس توافق بر سر موضوع مورد ترجمه درگیر باشد.

بررسی ترجمه عنوان کتابهای انگلیسی ترجمه شده به فارسی در سه ژانر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده زبانهای خارجی 1392
  فاطمه مروج مهر   حسین وحید دستجردی

تحقیق حاضر به بررسی "عنوان" به مثابه ساختاری زبانی، گونه ای متنی و ابزاری فرامتنی می پردازد. در این تحقیق سعی برآن بوده است که "عنوان" در بافت ترجمه مورد مطالعه قرار گیرد و چالشها و مشکلات فراروی مترجمان هنگام ترجمه ی عناوین کتاب شناسایی گردد. مطالعه ی عناوین به شکل رشته ای آکادمیک سابقه چندانی ندارد، ولی به موجب اهمیت فراوان عنوان در معرفی و نمایندگی محصولات فرهنگی، مورد توجه محققین بسیاری قرارگرفته است. با این وجود، تحقیقاتی که به چگونگی ترجمه ی عنوان بپردازد بسیار اندک بوده و از توجه محققین ترجمه مخصوصاً در زبان فارسی به دور مانده است. از این رو، تحقیق حاضر با دوهدف به این موضوع پرداخته است. نخست، ارائه ی پیشینه ای جامع از تئوریهای رشته ی عنوان شناسی و رویکردهای حاضر، و دیگری بررسی ترجمه ی عناوین کتاب در صنعت ترجمه ایران می باشد. برای نیل به این هدف، 170 عنوان از کتابهای انگلیسی ترجمه شده به فارسی به طور تصادفی از کتابفروشی دانشگاه اصفهان و سایت کتابخانه ملی ایران جمع آوری شد. سپس این عناوین براساس ژانر کلی به سه دسته ی ادبی، انسانی و علوم تقسیم شدند. داده ها در دو مرحله مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. ابتدا ساختار و چندنقشی بودن عناوین براساس مدلهای ارائه شده توسط نورد (1995) و ژنت (1987) بررسی گردید. نتایج بدست آمده از این شیوه برای شناسایی تفاوت های ژانری ترجمه مورد تحلیل قرار گرفتند و بحثی پیرامون مفهوم "معادل کاربردی" در ترجمه-ی عنوان ارائه گردیده است. سپس، راهکارهای کلی به کار رفته برای ترجمه عنوان توسط مترجمان شناسایی شدند و طبق مدل راهکارهای ترجمه وینی و داربلنت (1995) دسته بندی گردید. نتایج نشان دادند که بیشترین راهکار مورد استفاده ی مترجمان ترجمه ی لفظی می باشد؛ با این وجود مترجمان از عوامل دخیل در ترجمه مانند عوامل فرهنگی و قرادادهای ژانری تا حدودی آگاه بوده و در بازتولید عنوان مدنظر قرار داده اند. نتایج بدست آمده از این پژوهش برای ارائه ی یک الگوی مرحله به مرحله برای مترجمان استفاده شده است که می تواند برای ترجمه ی عنوان کتابها یا دیگر گونه های متنی مشابه مفید واقع شود.