نام پژوهشگر: حافظ

نشانه شناسی ارزشهای بصری تقویم در ایران
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده هنر و معماری 1390
  فهیمه نصرتی   حافظ

نوشتار بـر پایه پـژوهشی تحت عنوان ((نشانه شناسی ارزشهای بصری تقویم در ایران)) تنظیم شده است . تحقیق حـاضــر در راستـای طرح پـــژوهشی در خصوص تقویم و تصاویر تقویم تهیه شده است . هـدف اصلی آن بــررسی پیدایش تقویم به طور عــــرضـی و تطبیقـی با تصاویرو نمادهای تصویری به منظور شناخت سریع و ساده اساطیر و نمادهای ایرانی و تاثیرآنها در تقویم و روزها و ماههای ایرانی است. پس از پژوهش در باب نمادها به این نتیجه رسیدم که اول اینکه ، گاه بــرخی از نمادهـا ابتـدا به یک عنصــرطبیعی تعلــق داشته انــد که پس از گــذشت زمــانی ،این خصوصیت نمادینگی به عنصـــردیگــری تعلق پیدا کــرده .. و یا اینکه بسته به نحوه و مکان کاربرد این نمادها، تعلقات آنان به هـر یک از این عناصـر نیـز تغییـر کــرده است . فرم چلیپا از این دسته است دوم این که ، زمانی که از نمـاد، آن هم از نمـادهـای پیش ازتاریخ بحث می شود، برخی مفاهیم فرضی هستند و نمی توان با قاطعیت در مورد آنان نظر داد. لذا در مورد اظهار نظرها ادعای خاصی نـدارم ، اما سعی کــرده ام که تـا حـد امکـان مطالعات مـــربـوط به ایـن مـوضــوع را مــد نظر قـــرار دهم . نکته قابـل ذکــر دیگــر اینکه اکثــر نشانههــرچنـد گـاهی محل استفاده آنها تغییر می کند ولی بـا مفـاهیمی مشتـــرک در اکثــر تمدن های پیش از تاریخ دیـده می شونـد. بنابــراین با اینکه ایـن پـــژوهش بـــر مبنـای تقـویم تنظیم شده است ، اما مفاهیم مورد بحث تنها ایران را در بر نمی گیرد وشامل بسیـاری از تمـدن هـای پیش از تـاریخ نیــز می شود تقویم هر سرزمین نشانِ فرهنگ و آداب و رسوم و شان تاریخی یک قوم و سرزمین است.با مطالعه تاریخ و تقویم است که نمادهای کهن و چگونگی به وجود آمدنشان روشن می شود. در ابتدا به توضیح هر یک از عناصـر طبیعی شامل آسمـان ، زمیـن ، مهـــر ومـاه و ایـــزدان آنـان در ایران سپس مفـاهیم و نمـادهـای بصــری آنهـا پـــرداخته ام. آنگـاه جــداولی از روزها و جداولی ابـزاری مـربوط به هــر یک از عناصــر طبیعی و روش استفاده از روزها و چگونگی به وجود آمدن آنها ارائه می شود. ایــن جــدول هــا به گــونه ای تنظیم شده انــد که جشن ها در هر روز را به اختصار در خود دارد و می توان آنها را با هر تقویمی مطابقت داد.تجزیه تحلیل تصویری هم همچـون یک فـــرهنگ نمـاد عمـل می کننـد، به طوری که بتــوان بـادیـدن تصـویــر ، به مفهـوم و کـاربـــرد آن نمـاد پی برد.