نام پژوهشگر: شهرام مدرّس خیابانی

توصیف نظام صرفی زبان ترکی نیشابوری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی 1391
  علیرضا فیروزی   شهرام مدرّس خیابانی

در این پایان نامه نظام صرفی گونه ای از زبان های ترکی خراسانی به نام «ترکی نیشابوری» مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور از رویکرد توصیفی بهره گرفته شده است که ناظر بر استفاده روزمره گویشوران بوده و بازه زمانی ابتدا تا انتهای سال 1390 را شامل می شود. داده های این پایان نامه به صورت میدانی و با انجام مصاحبه به دست آمده اند. ترکی نیشابوری در بخش سرولایت شهرستان نیشابور از توابع استان خراسان رضوی تکلم می شود. این بخش در شمال غربی شهرستان نیشابور قرار گرفته است، یعنی جایی که از شمال با شهرستان قوچان و از غرب با شهرستان خوشاب و از جنوب با شهرستان تخت جلگه هم مرز است. مرکز این بخش شهر چکنه می باشد که با مرکز شهرستان، یعنی شهر نیشابور 90 کیلومتر و با مرکز استان یعنی شهر مشهد 130 کیلومتر فاصله دارد. البته قلمرو مکانی این بررسی روستای خواجه آباد است که در فاصله 25 کیلومتری از شهر چکنه قرار گرفته است. به علت عدم خدشه دار شدن امکان فهم متقابل از روستایی به روستای دیگر این بخش، زبان روستای خواجه آباد به ترکی نیشابوری تعمیم یافته است. الگو و چارچوب این بررسی نیز شیوه ای است که از سوی شهرزاد ماهوتیان برای بررسی و توصیف دستور زبان فارسی (ماهوتیان، ترجمه سمائی، 1387) اتخاذ شده است. در این روش، زبان ها از دیدی رده شناختی به توصیف در می آیند. در این مطالعه ابتدا صرف تصریفی و سپس صرف اشتقاقی زبان ترکی نیشابوری به شکلی جامع توصیف می شوند. این مطالعه اولین بررسی نظام مند در مورد این زبان به حساب می آید و سعی شده است تصویری کامل از نظام صرفی زبان ترکی نیشابوری ارائه شود و امید است تا این بررسی به شناخت هرچه بیشتر گونه های ترکی ناآشنای رایج در ایران منجر شود