نام پژوهشگر: علی محمدخورشید دوست

تحلیل نقش تکتونیک فعال در روند تکامل شبکه های آبراهه ای- مطالعه موردی منطقه دینارکوه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده جغرافیا 1391
  مهدی مومی پور   علی محمدخورشید دوست

این مطالعه با استفاده از مدل رقومی ارتفاع (dem) و تصاویر ماهواره ای و سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) به مطالعه تکتونیک فعال و مورفوتکتونیک دینارکوه واقع در استان ایلام و اثرات آن بر تکامل شبکه های آبراهه می پردازد. به این منظور شاخص های فعالیت تکتونیکی از جمله شاخص sl، پیچ و خم جبهه کوهستان (smf)، نیمرخ عرضی رودخانه ها، عدم تقارن حوضه، نسبت عمق به پهنای دره و همچنین الگوی زهکشی از مدل رقومی ارتفاع استخراج شد. با تفسیر رقومی و بصری تصاویر ماهواره ای و همچنین سایه زنی مدل رقومی ارتفاع، داده های ساختاری، درزه ها و گسل ها استخراج و این داده ها در سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) تحلیل و تفسیر شده تا شرایط تکتونیکی منطقه مشخص و نقش گسل ها و چین های فعال در شکل گیری و تکوین شبکه های آبراهه تعیین شود. در نهایت وضعیت مورفوتکتونیکی منطقه تحلیل شد و بر اساس میزان فعالیت تکتونیکی منطقه روند توسعه و تکامل آینده ی شبکه های آبراهه پیش بینی شد. هدف کلی این تحقیق بررسی اثر گسل ها و چین های فعال در شکل گیری وضعیت مورفوتکتونیکی منطقه با تأکید بر تکامل شبکه های آبراهه، با تحلیل های کمّی مبتنی بر dem است. شناخت تکتونیک و مورفوتکتونیک چنین مناطقی با توجه به بررسی رفتار شبکه آبراهه برای فعالیت های عمرانی و ساخت و سازهای مرتبط با شبکه آبراهه اهمیت فراوان دارد. مطالعه ای ژئومورفومتریک با مشاهده ی نیمرخ های رودخانه ای و جبهه های کوهستانی صورت گرفته تا تغییرات مکانی و نحوه ی بالاآمدگی سنگ بستر مشخص شود. پیچ و خم جبهه کوهستانی (smf)، روابط مساحت- ارتفاع (منحنی های هیپسومتری)، شاخص های vf و af بطور قابل ملاحظه ای در نقاط مختلف منطقه متفاوت از هم هستند. نیمرخ های رودخانه ای حداکثر بازشدگی رودخانه ای را در بخش جنوبی دینارکوه نشان می دهند. بنابراین تحلیل های ژئومورفیکی نشان می دهند که بخش های غربی و جبهه جنوبی دینارکوه فعالیت تکتونیکی بیشتری نشان می دهند که احتمالاً چین فعال سمند نقش قابل ملاحظه ای در آن بازی می کند و عامل آن هم گسل تراستی پنهان در زیر آن می باشد.