نام پژوهشگر: محمد جواد زارع

بهبود تثبیت زیستی نیتروژن و عملکرد گیاه زراعی یونجه و گشنیز پیش تیمار شده با هورمون رشد4،2- d ، سویه های مختلف باکتری آزوسپیریلوم و قارچ پیریفورمواسپورا ایندیکا تحت تنش شوری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ایلام - دانشکده کشاورزی 1391
  علی کرمی   محمد جواد زارع

تلاش های بسیاری جهت مقابله با تنش شوری انجام گرفته است. سودمندی های ریزسازواره ها مانند باکتری های محرک رشد گیاهان و قارچ ها بر گیاه بخصوص تحت تنش های محیطی مانند شوری اثبات گردیده است. 4،2-d علف کش، اما داری ویژه گی های مانند هورمون اکسین است. سطح های پایین از غلظت این علف کش به مانند هورمون عمل می کند. دو آزمایش جهت ارزیابی قابلیت باکتری جنس azospirillum (آزوسپیریلوم) و نیز قارچ piriformospora indiaca (پیریفورمواسپورا ایندیکا) در کاهش تنش شوری طراحی شد. آزمایش ها تحت شرایط گلخانه انجام شدند. از گیاهان یونجه و گشنیز جهت بررسی توانمندی این ریزسازواره های دورن زی ریشه جهت تقلیل اثرات شوری استفاده گردید. در یکی از آزمایش ها اثر قارچ پیریفورمواسپورا ایندیکا و 4،2-d بر گیاه گشنیز رشد داده شده تحت شوری بررسی گردید. طرح آزمایشی فاکتوریل با بلوک های کامل تصادفی، تشکیل شده از سه تیمار اعمال و عدم اعمال شوری، کاربرد و عدم کاربرد 4،2- d و تلقیح و عدم تلقیح با قارچ پیریفورمواسپورا ایندیکا بود. در آزمایشی دیگر توان سویه های مختلف آزوسپیریلوم، قارچ و نیز کاربرد هورمون 4،2- d بر رشد یونجه تحت تنش شوری مورد بررسی قرار گرفت. طرح آزمایشی فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با چهار تیمار شامل سطوح شوری مختلف (سه سطح)، تلقیح و عدم تلقیح با پیریفورمواسپورا ایندیکا و تیمار و عدم تیمار با آزوسپیریلوم بود. قارچ رشد و جذب عناصر گیاهان تیمار و تیمار نشده با هورمون4،2- d را افزایش داد. گیاهان تلقیح شده با قارچ از غلظت کمتر عناصر بازدارنده مانند سدیم و کلر برخوردار بودند. تلقیح به تنهای با قارچ و باکتری و نیز تلقیح دوگانه آنها منجر به رشد مطلوب تر گیاه یونجه تحت هر دوشرایط شوری و غیر شور گردید. 4،2- d نیز اثر مشابهی تحت چنین شرایطی بر گیاه داشت. گیاهان تیمار شده با این هورمون تحت هر دو شرایط شوری و غیر شوری از وزن تازه و خشک بالاتری برخوردار بودند. هر دو ریزسازواره (قارچ و باکتری) و نیز 4،2- d موجب محدودیت جذب عناصر سدیم و کلر به گیاهان گردیدند. نتیجه کلی نشان داد کاربرد این دو ریزسازواره و نیز کاربرد سطوح پایین 4،2- d می تواند جهت کاهش اثرات سوء شوری راه کار مطمئنی باشد