. طی سال های 90 - 1389 از مزارع یونجه مناطق مختلف استان فارس به منظور جداسازی باکتری مرتبط با بیماری پژمردگی یونجه بازدید به عمل آمده و یونجه های دارای علائم پژمردگی و کوتولگی جمع آوری شدند. مناطق نمونه برداری شامل مزارع یونجه شهرستان های سپیدان، مرودشت، اقلید، نورآباد ممسنی، رستم و شیراز(منطقه باجگاه )بود. تعداد سی و دو جدایه ی باکتری با استفاده از محیط کشت های nutrient agar و nby از بافت های آلوده جدا و بر اساس آزمون های استاندارد باکتری شناسی و واکنش زنجیره ای پلیمراز(pcr) به عنوان clavibacter michiganensis subsp. insidiosus تشخیص داده شدند. همه این جدایه ها هوازی، گرم مثبت، کاتالاز مثبت، اکسیداز منفی بودند. از بین جدایه های حاصل 30جدایه به عنوان نماینده انتخاب و از لحاظ خصوصیات فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و تغذیه ای مورد بررسی قرار گرفتند. تمام جدایه ها قادر به هیدرولیز آسکولین و هم چنین القاء واکنش فوق حساسیت روی توتون بودند. هیچکدام از جدایه ها قادر به هیدرولیز نشاسته، هیدرولیز ژلاتین، هیدرولیز کازئین، هیدرولیز توئین 80 ،?0 و تولید لوان نبودند. جدایه ها ی مورد بررسی قادر به تولید اسید از آدنیتول، اینوزیتول، اینولین، ملی زیتوز، ملی بیوز، سوربیتول، سوربوز، رافینوز و رامنوز نبودند. همچنین جدایه ها ی مورد بررسی قادر به استفاده از استات، گلومات، مالونات و سوکسینات بودند اما قادر به استفاده از تارتارات نبودند. آزمون اثبات بیماریزایی روی گیاه یونجه (رقم همدان) انجام گرفت که گیاهان مایه زنی شده پس از گذشت?0 -50 روز علائم پژمردگی ،کلروز کوتولگی از خود نشان دادند در حالی که تغییر رنگی(قهوه ای شدن) در آوند ها مشاهده نشد. همچنین میزان درصد بذرزاد بودن عامل بیماری و درصد آلودگی گیاه یونجه به ترتیب 0?/2 و ?/1? درصد تعیین شد.