چکیده نقش برنامه ریزی عصبی- زبانی در آموزش از آنجایی که نظام آموزشی همواره با مشکلات ارتباطی و فهم متقابل میان دانش آموزان و معلم مواجه است، هدف پژوهشگر از این تحقیق ، ارائه روشها و تکنیک هایی برای یافتن راه حل برای مشکلات آموزشی است. برنامه ریزی عصبی- زبانی (pnl)، رویکردی نوین برای حل مسائل آموزشی است. پژوهشگر در فصل یک این تحقیق، تعریف جامعی از pnl ارائه داده و ضمن اشاراتی به تاریخچه ی آن، برخی پیش فرض های این روش را برشمرده است. pnl نتیجه تحقیقات ریاضی دان و روانکاو، ریچارد باندلر(richard bandler) و زبان شناس، جان گریندرjohn grinder)) است که به معرفی الگویی برای ایجاد ارتباطی موثر مبادرت کردند. pnl مجموعه الگوهای رفتار کلامی و غیر کلامی افراد است که توسط سیستم عصبی پردازش می شود و از طریق زبان (کلامی و غیر کلامی) تجلی می گردد. هدف آن مشاهده و کشف رفتار افرادی است که از مهارت های بالایی از حیث ادراک و ارتباط موثر بهره مندند. pnl با رمزگشایی استراتژی های رفتاری این افراد، الگوهایی را استخراج کرده و در اختیار اشخاصی قرار می دهد که در استفاده از ظرفیت ها و پتانسیل های خود دچار ضعف و ناتوانی هستند. در گذشته، کاربرد این روش منحصر به حوزه روانشناسی و روان درمانی بود اما رفته رفته به قلمروهایی دیگر از قبیل: شرکت ها، محافل ورزشی، آموزش در نظام آموزشی و غیره تسری یافت. در این تحقیق، نقش آموزه های pnl در نظام آموزشی مدارس مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. در حقیقت، pnl به مطالعه رفتارهای دانش آموزان برتر در کلاس می پردازد. بدین گونه که با کشف استراتژی های یادگیری آن ها، الگوهایی را در اختیار دیگر دانش آموزان قرار می دهد. در فصل دوم، پژوهشگر به برخی مفاهیم کاربردی pnl در آموزش اشاره می کند از جمله: سطوح شخصیتی انسان و نقشی که هر یک از عناصر این سطوح در موفقیت یا عدم موفقیت دانش آموز ایفا می کنند و پدیده ادراک و رمزگشایی فکر و این که هر شخصی پس از پدیده ادراک توسط پنج حس خود، واقعیت را از طریق کانال های بازنمود حسی vakog به شیوه ای کاملا منحصربه فرد منعکس می کند. همچنین یاداور می شویم که هر فرد یک سیستم بازنمود حسی غالب دارد. pnl با مشاهده ی دقیق این سیستم های بازنمود حسی و نشانه های فیزیولوژیکی کلامی و غیرکلامی دانش آموزان مانند: گزاره های حسی، جهت های نگاه، صدا، ژست و تنفس، به لایه های درونی شخصیت فرد راه می یابد و این امر باعث شناخت هرچه بهتر دانش آموز و در نتیجه آشنایی با چگونگی انتقال پیام آموزشی به بهترین نحو ممکن می شود. در حقیقت، هرچه شناخت و نفوذ به عمق لایه های شخصیتی انسان بهتر صورت گیرد، از هرگونه قضاوت ارزشی و باورهای نادرست جلوگیری شده و معلم به خوبی به علل واقعی محدودیت های فراگیری دروس آموزشی نائل می شود. کشف نشانه های فیزیولوژیکی و آشنایی دانش آموزان با ظرفیت ها و پتانسیل های بالقوه ی خود، توسط تکنیک های pnl صورت می پذیرد. تکنیک هایی چون: کالیبراسیون calibration))، سنکرونیزاسیون synchronisation))، آنکراژ ancrage)) و ریکادراژ recadrage)). معلم به واسطه ی تکنیک کالیبراسیون و از طریق مشاهده دقیق تغییر رفتارهای غیرارادی دانش آموز، به حالات درونی وی پی می برد. از طریق تکنیک سنکرونیزاسیون، یعنی هماهنگ شدن معلم با دانش آموز بطور کلامی و غیرکلامی، رابطه بینافردی تسهیل شده و معلم می تواند فضایی مملو از اعتماد با دانش آموز خود ایجاد کند. تکنیک آنکراژ، یعنی برقراری ارتباط بین یک محرک خارجی با حالتی از حالات درونی فرد، به معلم در تحکیم پیام انتقالی و افزایش تأثیر اطلاعات داده شده کمک می کند و در نهایت تکنیک ریکادراژ با تغییر کادر فکری دانش آموز، نگاهی مثبت را برای رهایی از دغدغه و نگرانی هایش به ارمغان می آورد. pnl درحقیقت به دنبال تعالی است. برای نیل به این امر، در فصل سه و آخر، استراتژی های دانش آموزان ممتاز را در سه حوزه ی :فهمیدن"،" حفظ کردن" و "تعقل و تجزیه تحلیل" بررسی می کند: در حوزه ی فهمیدن، استراتژی تصویرسازی عینی پیام های دریافتی، در حوزه ی حفظ کردن، استراتژی تصویرسازی عینی کلمه مورد نظر به انضمام احساس دقیق و درست بودن آن و در حوزه تعقل و تجریه تحلیل، استراتژی مکالمه درونی بحث برانگیز که از مقوله فهمیدن پا را فراتر گذاشته و به طرح سوالات موثر در درک درست مطلب می پردازد. اگر ابزارها و رهتمودهای رویکرد pnl به درستی لحاظ شود، ما می توانیم برای سوال اساسی زیر پاسخی مناسب پیدا کنیم: چگونه یاد گرفتن را یاد بگیریم؟ پژوهشگر بر این باور است که pnl در فرآیند یادگیری و آموزش در سیستم آموزشی مدارس، ره آوردی بزرگ در زمینه ی بهبود فضای آموزشی و سطح یادگیری دانش آموز خواهد داشت و امید است که به لطف آن در آینده ای نه چندان دور، شاهد تحولی درخشان در نظام آموزشی مدارس باشیم.