نام پژوهشگر: حمیده جبرییل زاده

نگاشت نقشه علمی کتابداری براساس پایان نامه های رشته کتابداری ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی 1391
  حمیده جبرییل زاده   مهدی علیپورحافظی

هدف پژوهش حاضر نگاشت نقشه علمی کتابداری و اطلاع رسانی براساس پایان نامه های کتابداری و اطلاع رسانی ایران از آغاز دوره کتابداری در ایران تا پایان سال 90 است. رویکرد پژوهش حاضر، در بخش مرور پیشینه ها و ادبیات نظری، مطالعه کتابخانه ای، و در تجزیه و تحلیل یافته ها، روش پیمایش- تحلیلی است و از روش طبقه بندی کننده متن که از روش های متن کاوی است برای تعیین گرایشات موضوعی پایان نامه ها استفاده شده است. ابتدا اطلاعات پایان نامه های کتابداری جمع آوری شد که در نهایت اطلاعات 1479 پایان نامه گردآوری شد. در این پژوهش برای تفکیک پایان نامه ها از نظر موضوعی، طرح موضوعی lisa انتخاب شد. در پژوهش از روش nb و em-nb برای طبقه بندی اتوماتیک استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار excel ، matlab و از نرم افزار nodexl برای ترسیم نقشه علمی استفاده شده است. در این پژوهش برای ترسیم نقشه علمی کتابداری فرض براین است که اگر مدرکی به دو رده تخصیص پیدا کرد، این مدرک ارتباط بین دو موضوع را نشان می ‍ دهد. 600پایان نامه از بین همه پایان نامه ها انتخاب شد و در اختیار متخصص موضوعی قرار گرفت تا رده بندی کنند. نقشه علمی برای همین مدارک که بصورت اتوماتیک دسته بندی شده بودند ترسیم شد و با نقشه بدست آمده از رده بندی مدارک توسط متخصص موضوعی مقایسه شد. مقایسه این دو باهم نشان می دهد که تفاوت کمی بین دو نقشه موجود است و اگر دقت الگوریتم در طبقه بندی مدارک افزایش یابد قطعاً نقشه علمی بدست آمده با این روش نیز قابل اتکا خواهد بود. نتایج نشان می دهد که موضوع کتابخانه ها و مراکز منابع و مواد و منابع موضوعاتی هستند که حجم دانش زیادی را به خود اختصاص داده و هم توانسته اند روابط قوی با موضوعات دیگر برقرار کنند.