نام پژوهشگر: سید محمد رضا حسینی نژاد ماهانی

آسیب شناسی تربیت دینی در مجموعه های تربیت محور (مطالعه موردی، موسسه نخبگان میثم تمار قم)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  سید محمد رضا حسینی نژاد ماهانی   ثنا صفری

تحقیق حاضر با هدف بررسی وضعیت موجود تربیت دینی و آسیب شناسی آن از سه منظر «روش های تربیتی» و «رابطه مربی با متربی» و «محتوای آموزشی» در موسسه نخبگان میثم تمار قم به عنوان یکی از مجموعه های تربیت محور کشور، انجام شده است. جامعه تحقیق فوق شامل کلیه مربیان و متربیان موسسه، مشتمل بر 16 مربی و 114 متربی بوده است که به صورت تمام شماری مورد بررسی قرار گرفته اند. برای بررسی وضعیت موجود و آسیب شناسی تربیت دینی در این موسسه از روش توصیفی – پیمایشی استفاده شده است و ابزار جمع آوری اطلاعات یک پرسشنامه محقق ساخته شامل 25پرسش بسته پاسخ ویژه مربیان و یک پرسشنامه محقق ساخته شامل 16 پرسش بسته پاسخ ویژه متربیان بوده است. روایی این پرسش نامه ها با استفاده از نظرات متخصصان امر (استاد راهنما و متخصصان حوزه علوم دینی) به میزان 81% تعیین شده است. به منظور تعیین ضرایب پایایی پرسشنامه های استفاده شده در این تحقیق، در ابتدا و در مرحله پایلوت، تعداد 20 پرسشنامه در بین متربیان، و تعداد 7 پرسشنامه در بین مربیان جامعه آماری تحقیق، توزیع و جمع آوری گردید و پس از تجزیه و تحلیل داده های این پرسشنامه ها، ضریب پایایی (آلفای کرونباخ) پرسشنامه مربیان برابر با 81 % و ضریب پایایی پرسشنامه متربیان برابر با 2/81 % به دست آمده است. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات و داده های به دست آمده از پرسشنامه های توزیع شده، از روش آمار توصیفی استفاده شده است. بر اساساس تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده، نتایج زیر حاصل گردیده است: رابطه مربی با متربی در این مجموعه در حوزه «آسیب» ارزیابی شده است. یعنی در دو مقوله « رابطه تبعیض آمیز مربی با متربی» و « ناهماهنگی در رفتار و گفتار مربی» با آسیب هایی از قبیل بدبینی نسبت به مربی، ایجاد روحیه خود بزرگ بینی، الگو برداری منفی از رفتار مربی، ایجاد بی میلی و نفرت نسبت مربی، آموزش ریا و ... روبرو شده است. روش های تربیتی «تنبیه»، «ملامت و سرزنش» و «جدل و مراء» نیز در این مجموعه نیز در حوزه «آسیب» ارزیابی شده که به کارگیری آنها با آسیب هایی مانند بروز لجاجت و کدورت دل، عداوت و دشمنی، از بین رفتن آبرو و ایجاد نفاق و دورویی در متربی و ... همراه بوده است. همچنین در روش ها و محتوای آموزشی نیز تحت سه مقوله « تلقی رسمی بودن و دشواری محتوای آموزشی»، « نظام ارزشیابی ناعادلانه» و« تلقی تفکر منفی نسبت به محتوای آموزشی» با آسیب هایی از قبیل نگرش منفی و بدبینی نسبت به محتوای دینی، یادگیری سوگیری در موضع قضاوت، ایجاد تزلزل در باورهای دینی و... در حوزه تربیت دینی مواجه شده است.