نام پژوهشگر: مرتضی قلیج

جهانی شدن فرهنگی و تاثیرات آن بر ارزش های زناشویی و روابط خانوادگی
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم اجتماعی 1391
  مرتضی قلیج   سعید معدنی

هدف از انجام این مطالعه بررسی تأثیر جهانی شدن فرهنگی (مصرف ماهواره و اینترنت با مقاصد گوناگون) بر ارزش های زناشویی و روابط خانوادگی در شهر تهران است. در این پژوهش بعد از مرور اندیشه های کلاسیک، بدبینانه و خوش بینانه در مورد جهانی شدن فرهنگی جهت ساخت چارچوب نظری از نظریه های امیل دورکیم، رونالد اینگلهارت، مانوئل کاستلز و آنتونی گیدنز استفاده شده است. روش تحقیق توصیفی همبستگی از نوع میدانی (پیمایشی) می باشد. کلیه جوانان 15 تا 29 ساله ساکن شهر تهران جمعیت آماری این تحقیق را تشکیل می دهند و با استفاده از فرمول کوکران تعداد 458 نفر از آنان به عنوان نمونه با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده و مورد مطالعه قرار گرفته اند. ابزار گرد آوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته در مورد جهانی شدن فرهنگی، ارزش های زناشویی و روابط خانوادگی است. ارزش های زناشویی و روابط خانوادگی در ذیل شش بعد فردگرایی، دگرگونی صمیمیت، عرفی شدن، دموکراتیک شدن روابط خانوادگی، گرایش به نوگرایی و دگرگونی انگاره های جنسیتی تفکیک شد. در این پژوهش بین میزان استفاده از محصولات فرهنگی جهانی و دگرگونی صمیمیت، نگرش عرفی به خانواده و دگرگونی انگاره های جنستی ارتباط مستقیم مشاهده شده است. آزمون رگرسیون چندگانه به منظور بررسی اثر متغیرهای مستقل (سرمایه فرهنگی فردی ، میزان استفاده از محصولات فرهنگی جهانی) بر متغیر وابسته (تغییر نگرش نسبت به ارزش های زندگی زناشویی و خانوادگی) نشان می دهد که مدل رگرسیون توانسته است تغییرات در متغیر وابسته را توضیح دهد. ضریب تعیین تعدیل شده ی مدل برابر 30/0 می باشد، که نشان می دهد که 30% درصد از تغییرات متغیر وابسته، قابل استناد به تغییرات متغیرهای مستقل می باشد و بقیه تغییرات متغیر وابسته، از تغییرات ناشی از سایر عوامل می باشد. ضریب رگرسیون چندگانه نیز برابر 559/0 می باشد که نشان می دهد که شدت رابطه متغیرهای مستقل با متغیر وابسته برابر 9/55% است. در مجموع می توان از این پژوهش به این نکته رسید که تاثیر رسانه ها عمدتاً در جهت شدت بخشی و تسریع روند تغییر و دگرگونی ارزش های زناشویی و روابط خانوادگی است و نه تحول بدون واسطه. کلید واژه ها: جهانی شدن فرهنگی، خانواده رسانه ای، عرفی شدن، فرد گرایی، دگرگونی انگاره های جنسیتی، دموکراتیک شدن خانواده