نام پژوهشگر: زهیر اسلامی قرایتی

بررسی اندیشه های کلامی محمد بن ابی عمیر در پرتو روایات وی
پایان نامه سایر - دانشکده علوم حدیث 1391
  زهیر اسلامی قرایتی   سید علیرضا حسینی

در این پژوهش، اندیشه ها ی کلامی محمّد بن ابی عمیر بر اساس روایات اعتقادی نقل شده از وی، بررسی می گردد. او از مردان بزرگ و مورد اعتماد علمای مکتب و ناقل روایت های فراوان در متون کهن می باشد. در گذشته راویان شاخص و موثق فقط روایاتی را نقل می کردند و به دیگران اجازه نقل آنها را می-دادند که مورد پذیرش آنها بود و از نقل روایاتی که قبول نداشتند، امتناع می نمودند. بنابراین بررسی روایات آنان، راهی مناسب برای دستیابی به آرائشان می باشد. با مطالعه جوامع روایی پیشین ( تا قرن هفتم) ، اندوخته ای از روایات اعتقادی ابن ابی عمیر بدست آمد که مجموعه ای ساختارمند از باورهای اصحاب امامیه در آن دوران را ارائه می دهد. این مجموعه در سه بخش مبداشناسی، راهنما شناسی و فرجام شناسی مورد بررسی قرار گرفت. در بخش مبداشناسی، پیرامون معرفت، کیفیت، زمان و مکان آن مباحثی مطرح گردید. سپس به شناخت خداوند، کیفیت و اقسام آن، یکتایی خداوند و اوصاف او پرداخته شد. مطلب مهم اینکه لسان روایات نقل شده از سوی ابن ابی عمیر در توصیف خداوند، بر اسلوب نفی نقص از خداوند ـ الهیات تنزیهی ـ است. بحث راهنما شناسی دربرگیرنده دو زیر عنوان نبوت و امامت است. متصدیان امر راهنمایی بشر، افرادی ممتاز در جمیع صفات انسانی و برگزیدگان خداوند ـ بدون دخالت احدی از خلق ـ هستند. در انتها به بحث فرجام شناسی، ضرورت، حتمیت و کیفیت آن، گونه های افراد از حیث اعتقادی و عملی و حساب و کتاب خلق پرداخته شده است. روایاتی که ابن ابی عمیر نقل می کند، زندگی اخروی و حتمیت آن برای همه را مسلم می داند. ?