نام پژوهشگر: نازنین زهتابان

نقش معنوی زنان در نگاره های نسخ خطی دوره صفویه(قرن دهم تا یازدهم هجری)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده هنر 1391
  نازنین زهتابان   پریسا شاد قزوینی

در طی دوره صفویه انبوهی از آثار نگارگری در مراکز مختلف تولید شده که امروزه بسیاری از آنها به دست ما رسیده است. موضوعی که در این نگاره ها، بر خلاف آثار دوران قبل از خود، به فراوانی به چشم می خورد حضور گسترده نقش معنوی زنان در این آثار است. با بررسی متون تاریخی مختلف این دوره مشخص گردید که حضور معنوی زنان در این دوره به حدی بسیار است که نه تنها از جایگاه های والای اجتماعی برخوردار شده، بلکه در موارد متعددی حتی در امور داخلی کشور نیز نقش آفرینی داشتند. به این سبب زنان در این نگاره ها حضور گسترده تری یافتند. در این آثار ما شاهد استفاده از نقش زنان در ابعاد و جایگاه های مختلفی هستیم که تا حدود زیادی با جریان های تاریخی در دوره صفویه مطابقت و هم خوانی داشته است. کارکرد های شناسایی شده ی زنان در این نگاره ها شامل کارکرد اجتماعی، معنوی و هویتی است. لیکن مهم ترین کارکرد این پژوهش مطالعه ای بر نقش معنوی زنان در نگاره ها است. این نقش هم شامل جایگاه اجتماعی زنان بوده و هم شخصیت والای معنوی ایشان را در نگاره ها مورد تحلیل و بررسی قرار می-دهد. نقش های معنوی هم چون مادر، معشوق مجازی، صلابت هویتی، پاکی و صداقت از جمله مفاهیم معنوی است که در نگاره ها دیده می شود.