نام پژوهشگر: محمد مهدی کرباسچی

جایگاه حدیث شیعی و کاربرد آن در کتاب الحکم? المتعالی? فی الاسفار العقلی? الاربع?
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  محمد مهدی کرباسچی   عباس همامی

ملاصدرا، در اسفار، برای تأیید دیدگاه های فلسفی ـ عرفانی خود و یا توضیح آنها، به بیش از 1100 آیه از آیات قرآن و 250 حدیث از احادیث منسوب به نبی اکرم صلی الله علیه و آله، اهل البیت علیهم السلام و صحابه استناد کرده است. هر چند که صدرا به اندیشه فلسفی بیشتر شناخته شده است، اما شرح ناتمام وی بر الکافی، شاهدی بر این است که او با علم حدیث و علوم مربوط با آن نیز آشنا بوده است. با وجود این، وی در انتخاب احادیث اسفار بخاطر جریان عرفان و تصوف رایج در جامعه و میل خود به آنها، در مسلک عرفانی خود بیشتر ظاهر شده؛ لذا طبق آمار به دست آمده حدود دو سوم احادیث موجود در این کتاب، از کتب اهل سنت و یا کتب خاص عرفاست. به غیر از آیات و روایات، منقولات بسیار دیگری - اگرچه به جهت نقد آنها - از فلاسفه متقدم و متأخر و صوفیه و عرفا آمده است که حضور منقولات شرعی را کم رنگ نموده است. از آنجاکه عرفا، کشف و شهود را یکی از طرق اعتماد و صحیح انگاشتن احادیث منقوله شان می شناسند؛ صدرا نیز در انتخاب احادیث، دقت یک محدث شیعی در نقل حدیث را به خرج نداده و بر آورده های دیگران اعتماد نموده است. گذشته از این گونه احادیث ضعیفی که در اسفار است، برخی استنباطات صدرا از بعضی روایات که در منابع معتبر شیعی هم آمده است، محل تأمل است.