نام پژوهشگر: پریوش افتخاری

بررسی اثر ان استیل سیستئین بر آسم مقاوم به گلوکوکورتیکوئید در موش balb/c
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم پزشکی 1392
  پریوش افتخاری   سهراب حاجی زاده

مقدمه: آسم یکی از شایعترین بیماریهای مزمن در جهان است که شیوع آن در کشور ما رو به افزایش است. امروزه گلوکوکورتیکوئیدها بعنوان خط اول درمان در این بیماری استفاده می شوند. اما تعدادی از بیمارانی که تحت درمان با گلوکوکورتیکوئید ها هستند، نسبت به درمان با این داروها مقاومت می یابند. گلوکوکورتیکوئید ها از طریق اثرات آنزیم hdac2 هیستون داستیلاز 2 اثرات ضد التهابی خود را ایفا می کنند. از طرف دیگر استرس اکسیداتیو در بیماری های التهابی دستگاه تنفسی افزایش می یابد که مطالعات پیشین نشان داده اند این امر مسئول کاهش فعالیت hdac2 می باشد. لذا استرس اکسیداتیو بعنوان عامل اصلی در مقاومت به گلوکوکورتیکوئید ها مطرح است. مکانیسم احتمالی مطرح شده برای کاهش hdac2 یوبی کیتیناسیون این آنزیم و تجزیه آن بوسیله پروتئازوم است. مطالعات در محیط کشت نشان داده است که کاهش استرس اکسیداتیو با استفاده از ان استیل سیستئین در محیط کشت، از کاهش hdac2 در سلولها جلوگیری می کند. شواهد فوق ما را بر آن داشت تا به بررسی اثر ان- استیل سیستئین (nac) ، بر پاسخ به دگزامتازون در مدل حیوانی حمله حاد آسم مقاوم به گلوکوکوتیکوئیدها پرداخته و اثر آن را در کاهش مقاومت به گلوکوکورتیکوئید ها بررسی کنیم. مواد و روشها: از موشهای نر نژاد balb/c با سن 6 هفته استفاده شد و حیوانات تحت پروتکل القای آسم قرار گرفتند. این پروتوکل شامل تزریق داخل صفاقی اوالبومین همراه با هیدروکسید آلومینیوم در روز صفر و استنشاق اوالبومین 10% در روز های 13، 14، 15 و 16 بود. در روز 22 تزریق داخل تراشه ای لیپوپلی ساکارید انجام شد و روز 23 روز ثبت نتایج بود. ان استیل سیستئین بصورت تزریقی نیم ساعت قبل از استنشاق و به فواصل 12 ساعت به حیوانات داده می شد. میزان پاسخ دهی مجاری هوایی، شمارش سلولهای مایع لاواژ ریه، اندازه گیری میزان پروتئین hdac2 و میزان یوبی کیتیناسیون و فعالیت این پروتئین و میزان بیان ژن hdac2 اندازه گیری شد. نتایج: حمله حاد آسم ایجاد شده مقاوم به گلوکوکورتیکوئید بود و حیوانات در این گروه پاسخ دهی بیشتری به متاکولین استنشاقی نشان دادند. استفاده از ان استیل سیستئین به تنهایی و یا همراه با دگزامتازون توانست بطور معنی داری به بهبود پاسخ دهی بیش از حد مجاری هوایی کمک کند. نوتروفیلی ایجاد شده در این مدل مقاوم به گلوکوکورتیکوئید بود و ان استیل سیستئین توانست آن را تا حد گروه کنترل کاهش دهد. شاهد افزایش ائوزینوفیلها و ماکروفاژها در مایع لاواژ در گروه آسم که دگزامتازون دریافت کرده بودند بودیم که این سلولها پس از استفاده از ان استیل سیستئین کاهش نشان دادند. ژن و پروتئین hdac2 پس از القای آسم در سلولهای ریه کاهش نشان داد که مقاوم به گلوکوکورتیکوئید بود و استفاده از ان استیل سیستئین توانست آن را بطور معنی داری افزایش دهد (05/0 >p). اما شاهد هیچگونه تغییری در میزان یوبی کیتیناسیون این پروتئین و یا فعالیت آن نبودیم. بحث: ان استیل سیستئین با اثر بر روی سلولهای ایمنی دخیل در التهاب ناشی از آسم، می تواند منجر به کاهش پاسخ دهی مجاری هوایی به متاکولین و سلولهای موجود در مایع لاواژ ریه شود. مقادیر بالای اینترلوکین 5 در حضور دگزامتازون سبب افزایش بقای ائوزینوفیلها می شود. بعلاوه افزایش اینترفرون گاما سبب افزایش تعداد ماکروفاژها در مایع لاواژ می شود. ان استیل سیستئین با اثر بر روی اینتر فرون گاما منجر به کاهش ماکروفاژها می گردد. افزایش بیان ژن و پروتئین hdac2 در سلولهای ریه بوسیله ان استیل سیستئین احتمالا می تواند ناشی از اثرات ضد اکسیدانی این دارو باشد. نتیجه گیری: استفاده از ان استیل سستئین یا افزودن این دارو به رژیم درمانی آسم می تواند کمک شایانی به جلوگیری یا درمان مقاومت به گلوکوکورتیکوئید نماید.