نام پژوهشگر: محمد خاقانی اصفهانی

تحلیل و بررسی شعر ابونواس با رویکرد اجتماعی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده زبانهای خارجی 1391
  آزاده منتظری   محمد خاقانی اصفهانی

ابونواس شاعر فارسی الاصل وشیعی، از شعراء ونوابغ بزرگ ادبیات عرب به شمار می آید، چنانکه آثار وپژوهشهای بسیاری تاکنون در باره او به رشته تحریر در آمده ، اما نکته قابل توجه اینکه در بیشتر این آثار تاکید بر شخصیت شاعر است بر اساس آنچه که در کتب ومنابع مختلف تاریخی درباره او نقل شده ومهمتر اینکه در بیشتر این نوع پژوهشها گویی سعی بر خدشه دار کردن شخصیت ابونواس وتاکید بر فساد وبی بند باری او بوده وچه بسیار اشعار مبتذلی که در طی دورانها به وی منتسب نشده، به حدی که شخصیت حقیقی شاعر چنان در پس این قال وقیلها مستور مانده است که بسی نام بردن از ابونواس در حوزه ادبیات تداعی کننده فساد وبی بندباری این شاعر بوده است این پایان نامه بر آن است تا شعر ابونواس را مورد بررسی وتحلیل قرار دهد- صرف نظر از اینکه درباره شخصیت تاریخی اوچه ها گفته ویا نوشته شده است .در این پژوهش سعی بر آن بوده تا حتی الامکان از قضاوتهای سطحی وگذرا در باره آنچه که در جامعه عباسی رخ می داده بپرهیزد ودر عوض، از زاویه ای نقدی بدان نگرد که با آنچه در بیشتر مطالعات وپژوهشهای مرتبط با شعر ابونواس انجام پذیرفته است متفاوت باشد. وبر این ادعاست که حقیقت ابونواس در بیشتر موارد غیر از آن چیزی است که شاعر بدان اذعان داشته ووانمود می کرده است، زیرا اوبه حکم شاعر بودن ? یقولون ما لا یفعلون?، مضافاً بر اینکه او شاعری است شیعی که وقوف تام به شرایط سیاسی واجتماعی حاکم بر زمانه خود داشته است ودر روزگاری می زیسته است که خلفاء عباسی در رأس حکومت با اهل البیت علیهم السلام وشیعیان سر ستیز داشته اند، وچنین بود که ابونواس تهتک ولا ابالیگری را چون نقابی بر چهره زد تا پرده از اسرار وفضائحی بر دارد که کسی جرأت افشای آن را نداشت، وجای هیچ شک وتردیدی نیست که مذهب تشیع اودر اتخاذ چنین موضعی در زندگی اجتماعی وادبی اوتاثیری شگرف بر جای نهاده است.ابونواس در شعرش به عنوان نماینده ای است که از سوی عموم مردم جامعه اش برگزیده شده وگامهای بلندی در جهت افشای فساد طبقات حاکم بر جامعه وطبقات پایین ترجامعه که تحت تاثیر مقامات بالاتر قرار می گیرند بر داشته، به علاوه اینکه شاعر از شیوه شعری گذشتگان سر بر می تابد وانقلابی در حوزه شعر وادبیات عربی بر می انگیزد، که او شعر عربی قدیم را مظهر استبداد حاکم بر ادبیات می دانسته وبیشتر اشعارش به ویژه باده سراییهایش از گرایشات مردمی او خبر می دهد. واین پژوهش شعر ابونواس را با رویکرد اجتماعی، با نگاهی انتقادی مورد بررسی قرار می دهد ، ضمن اینکه مباحث وبرخی بررسیهای لغوی واسلوبی نیز به فراخور بحث مورد نظر قرار می گیرد. کلید واژگان ابونواس، باده سراییها ، علم جامعه شناسی ادبیات، برخورد تمدنها، جامعه عباسی، رویکرد اجتماعی.

ترجمه نیمه نخست کتاب مدخل الی علم اللغه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده زبانهای خارجی 1393
  فاطمه کعبی   محمد خاقانی اصفهانی

زبان مهم ترین پل ارتباطی میان انسان هاست و همگام با آن، ترجمه نیز نقش اساسی در برقراری این فرآیند ایفا می کند. توسعه و گسترش علم زبان شناسی، نیاز دانش پژوهان و علاقه مندان این علم به ویژه در حوزه رشته های مترجمی را بیش از پیش به آشنایی با پیچ و خم های این علم برای دستیابی به ترجمه ای مطلوب آشکارتر می سازد. بنابراین با توجه به اهمیت علم زبان شناسی و نقش آن در ترجمه، رساله حاضر به ترجمه نیمه نخست کتاب مدخل الی علم اللغه نوشته ابراهیم محمود خلیل، همت می گمارد. گفتنی ست که در این راه کوشش هایی از سوی مترجمان صورت گرفته است، ولی با این وجود، این کمبود در گرایش مترجمی زبان عربی محسوس است. نتایج حاصل از این پژوهش به دو دسته تقسیم می شود: نخست نتایج مربوط به مطالعهء کتاب، از جمله اینکه زبان عربی در حوزه زبان شناسی به ویژه روش معنایی نسبت به غربی ها موفق تر بوده و کتاب های موجود گواه این مدعاست؛ و به اذعان خود ادبای عرب، آنان در زمینه فرهنگ نویسی تاریخی کم رنگ عمل کرده اند. و دسته دوم نتایج حاصل از ترجمه، که شامل ضرورت در نظر گرفتن اصول ترجمه برای رسیدن به نتیجه ای مطلوب و دقیق همگام با اهداف نویسنده است. پس دریافتیم که بدون در نظر گرفتن پدیده های نوین زبان شناختی مانند: روساخت، ژرف ساخت، روابط همنشینی و جانشینی، سبک و محیط فرهنگی نمی توان به ترجمه ای درست و دقیق دست یافت؛ چرا که علم زبان شناسی ثابت کرده که بدون شناختن لایه های پنهان موجود در زبان و یافتن معادل های مناسب، مقصود و هدف واقعی نویسنده به مخاطب به طور دقیق و کامل منتقل نخواهد شد. واژگان کلیدی: درآمدی بر زبان شناسی، ابراهیم خلیل، زبان شناسی، ترجمه، زبان فارسی