نام پژوهشگر: حسین هاشمی شاهدانی

تعیین ناهمسانگردی با استفاده از داده های لرزه نگاری قائم و نمودارهای چاه پیمایی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی شاهرود - دانشکده معدن و ژئوفیزیک 1391
  مرضیه حاجی محمدی   حسین هاشمی شاهدانی

سرعت امواج لرزه ای در محیط ناهمسانگرد، در جهت های مختلف، متفاوت می شود. پدیده ناهمسانگردی در سازند، بر روی عوامل مختلفی مانند انحراف در حفاری، میزان تولیدو دیگر پارامترهای مخزنی تاثیر گذار است. لذا تعیین پارامترهای ناهمسانگردی ضروری به نظر می رسد. از طرفی، در بسیاری کاربردهای تئوری الاستیسیته در ژئوفیزیک مخزن، محیط الاستیک را همسانگرد فرض می کنند، اما اکثر سنگ های پوسته، به صورت تجربی ناهمسانگرد ضعیف می باشند. در معادلات حاکم در محیط ناهمسانگرد، پارامتر مهم ? (یکی از سه پارامتر ناهمسانگردی تامسون) معرفی می شود، که اکثر پدیده های مهم ناهمسانگردی را در ژئوفیزیک اکتشافی کنترل می کند. پارامترهای ناهمسانگردی تامسون که شامل ?، ? و ? می باشد، توسط داده های walkaway vsp (یکی از روش های برداشت داده لرزه نگاری قائم است.) تعیین می شود. در این پایان نامه با استفاده از داده های لرزه نگاری قائم (vsp) و نگار چاه پیمایی dsi و بکارگیری روش های کٌندی فاز (برای داده لرزه نگاری قائم) و تکنیک چرخش آلفورد (برای نگار چاه پیمایی dsi)، پارامترهای ناهمسانگردی تامسون در یک میدان نفتی در غرب ایران تعیین شدند. تعیین پارامترهای ناهمسانگردی با استفاده از داده های لرزه نگاری قائم، در دو مدل واقعی و مصنوعی صورت گرفت. روش کٌندی فاز توسط مدل مصنوعی تولید شده در این نرم افزار ، برای منطقه مورد بررسی تأیید شده است. با توجه به نتایج بدست آمده در کارهای قبلی از مدل مصنوعی ساخته شده با روباره شیبدار (حداکثر شیب 6 درجه)، مدل مذکور برای پارامتر ناهمسانگردی ? دارای دقت 05/0 می باشد. برای مدل هایی با شیب بیشتر، روش کٌندی فاز دقت مطلوبی ندارد. در مورد پارامتر ناهمسانگردی ? باید اشاره نمود، با توجه به نتایج مدل سازی مصنوعی، این پارامتر در مدل های افقی و کمی افقی (حداکثر شیب روباره 3 درجه) دارای دقت مطلوبی بوده، اما در مدل هایی با شیب روباره 6 درجه قابل استناد نمی باشد. هنگامعبورموجبرشیازسازند ناهمسانگرد،چونسازنددریکجهتمتراکم-ترازجهاتدیگراست (عمدتاً وجود شکستگی در سازند)،امواجبرشیدرامتدادمتراکم ترسریع ترحرکتکردهو در جهت عمود بر آن، کُندتر حرکت می کند. بنابراین موجبرشیبهدومولفهتندوکُندتجزیهمی شود. اساستعیین ناهمسانگردی با استفاده از نگار چاه پیمایی dsi،شناساییمولفه-هایموجبرشیوجهتآن هااست. بنابراین این مولفه-هابااستفادهازیکتکنیکریاضیبه نامچرخشآلفورد چرخش دادهمی-شوند. پسازاعمالچرخش،محتوایانرژیدوموجکاملتندوکُندباهممقایسهشدهواختلافایندوبه صورتنقشهناهمسانگردیونگارناهمسانگردی درچاهموردمطالعهتعیینمی شود. با توجه به نتایج، جهت ناهمسانگردی (جهت تنش ماکزیمم) در حد 50 درجه و مقدار ناهمسانگردی زمان رسید بین 2-23 درصد می باشد.