این پایان نامه به بررسی رهبری در جنگ و سپاهیگری هخامنشیان می پردازد. مقصود از رهبری در جنگ، تکنیک های برگزیده پادشاهان در مهمترین جنگ های این دوره و سرنوشت نهایی این پیکارها بوده است. این فصل بیشتر حالت توصیفی دارد و پس از بررسی سیستم دفاعی در زمان مادها به موضوع هخامنشیان می پردازد. برای حفظ پیوستگی مطالب تاریخ مختصری اززمان به سلطنت رسیدن و پایان یافتن دوره سلطنت هر پادشاه بیان شده است. در مورد جزئیات عملیات جنگی اطلاعات کافی و مکتوب در دست نیست اما شواهد موجود نشان دهنده تفکر برتر و سیستم دفاعی نفوذ ناپذیر در دوران نخستین پادشاهان هخامنشی است که این امر به مرور زمان و به خصوص در آغاز تهاجمات جدی ایران و یونان رو به افول می نهد. در فصل سپاهیگری هخامنشیان، سازماندهی ارتش به صورت واحدهای مختلف زمینی، دریایی، پشتیبانی، عملکرد هر یک از این واحدها و جنگ افزارهای مورد استفاده آن ها بررسی شده است. مبنای کار در تنظیم این فصل، توصیفی، باستان شناسی و در پاره ای موارد ریشه شناسانه بوده است.خوشبختانه وجود آثار متعدد هنری و باستانی به مستندتر بودن مطالب این بخش کمک بسیاری کرده است. این پایان نامه، همچنین دارای پیوستی از واژه ها و اصطلاحات جنگی در زبان های اوستایی، فارسی باستان، سغدی، پارتی ، فارسی میانه ،ختن- سکایی و خوارزمی می باشد.