نام پژوهشگر: فرنوش نیکوکار

بررسی طراحی معماری و فنون ساخت ،ایستایی و سازه عالیقاپو
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اصفهان - دانشکده معماری و شهرسازی 1391
  فرنوش نیکوکار   احمد منتظر

عمارت عالیقاپو که از بناهای شاخص معماری عهد صفوی در اصفهان است، نمونه ای برجسته از هنر ساختمان سازی سنتی ایران می باشد. این بنای تاریخی، با ایوان ستون دار خود در بین سال های 1007 - 1078 هجری قمری در قسمت غربی میدان نقش جهان ساخته شده است و در تاریخ 15 دی ماه 1310 ه.ق در میراث ملی و در سال 1358 ه. ق در میراث جهانی ثبت شد. با مطالعات انجام شده، بررسی های میدانی و کسب اطلاعات از صاحب نظران و در نهایت تجزیه و تحلیل دقیق از شیوه های معماری که در ساختمان عالیقاپو به کار رفته، می توان دریافت از میان تکنیک های استفاده شده در معماری ایرانی زمان خود، تعداد زیادی از این فنون، در بنا استفاده شده است. در این پایان نامه سعی شده به تکنیک ها و نحو? طراحی معماری که در گذشته در ساخت بنا استفاده شده و تا امروز باقی مانده است، پرداخته شود. همچنین ویژگی های سازه ای و عوامل پایداری بنا مورد بررسی قرار می گیرد. در نهایت به برخی از دستاوردهای این تحقیق که شامل تحلیل طراحی معماری و کاربری برخی فضاها و فنون ساخت استفاده شده در سقف فضاها، جزییات پله، نقوش و نحو? ترسیم گره چینی های سقف، نحو? قرار گیری کتیبه های چوبی سقف ایوان، طرح هندسی سرستون ها با جزییات کامل می باشد، اشاره می شود. همچنین عملیات استحکام بخشی و مرمت ایوان ستوندار را که طی چند مرحله مرمتی اجرا شده، شرح داده و به عملیات مرمتی ده? 1380 که در بخش ایوان می باشد و تا امروز ادامه دارد به طور کامل پرداخته و جزییات قسمت های مختلف بیان می شود. در نهایت دلیل پایداری این عمارت را طی سالیان طولانی بررسی نموده که نشان از توانایی و مهارت معماران صفوی و فنون ویژه ای که در طراحی معماری این بنا به کار بسته اند، دارد. بر اساس اطلاعات به دست آمده از مجموع? تحقیقات، تکنیک های ساختمانی معماری دوران صفوی که تقریبا همه موفق بوده، می تواند دربرگیرند? تجربیاتی باشدکه در اسکلت بندی ساختمان های امروزی، این دستاوردهای جدید مورد استفاده قرار گیرد.