نام پژوهشگر: مصطفی قایدامینی اسدابادی
مصطفی قایدامینی اسدابادی مسعود البرزی ورکی
در کلیه نظام های حقوقی برای انعقاد قرارداد یکسری قواعد و اصول عمومی تعیین و تبیین شده است تا بر اساس آنها افراد جوامع آن نظامها بر مبنای آن قواعد با یکدیگر جهت مراودات اقتصادی و امرار معاش قراد یا معامله با هم انجام دهند از جمله شرایط اساسی قرارداد قصد و رضا و اهلیت معاملی میباشد. عدم هر یک از این شرایط وضعیت جدیدی به نام محجوریت یا حجر معاملی ایجاد میکند از جمله محجوریتها جنون، صغر میباشد و مستی و حینقی شبیه حجر میباشد در نظام حقوقی ما و انگلیس این سرو وضعیت تقریباً با هم تفاوتها و اشتراکاتی دارند. در حقوق ایران جنون به هر درجه که باشد منجر به حجر میشود. البته فرد مجنون در ایران به ادواری و شبیه میشود معاملات مجنون ادواری در حالت افاقه صحیح میباشد و در حالت جنون به هر درجه باشد اثر معامله انعقاد بطلان عقد میباشد. در نظام انگلیس با توجه به نوع جنون قراردادهای اشخاص مجنون تقسیم بندی شده است. اول: نوع اول تحت کنترل دادگاه میباشند بنا به قانون سلامت ذهنی 1983 میلادی غیرقابل اجرا میباشد. دوم: اگر دادگاه کنترل کند و تحت کنترل و نظارت دادگاه باشد معاملاتشان صحیح است. دسته سوم: افرادی هستند که درکی از معامله دارند لیکن از آنها سوء استفاده ناروا شود معامله شان باطل میباشد. در خصوص صغیر همانطور که میدانید با دوران بلوغ دوران صغر شخص حقیقی پایان میپذیرد. سن اشخاص صغیر در ایران سن تکلیف یا بلوغ میباشد و در انگلیس 21 سال میباشد. معاملات صغیر ممیز و غیرممیز متفاوت میباشد صغیر ممیز طبق ماده 1212 قانون مدنی باطل و بلااثر است و در خصوص صغیر ممیز تملک بلاعوض صحیح است و لیکن در خصوص معوض اختلاف نظر است در حقوق انگلیس معاملات صغیر باطل است الا در مورد 1- ضروریات زندگی 2- منفعت عمومی و در نهایت اینکه معاملات اشخاص مست هم در حقوق ایران و هم انگلیس به حجت فقدان قصد معاملی باطل میباشد. چرا برای انعقاد هر قرارداد نیاز به قصد معاملی که اولین شرط و قاعده عمومی انعقاد قراردادها میباشد هست؟ در هر دو نظام نگاه به وضعیت محجوریت یا حجر معاملی حمایتی میباشد تا با این نگاه بشود قراردادهای افراد مبتلا به حجر را ساماندهی کرد.