نام پژوهشگر: محبوبه کزازی

کشمکش های درونی و انواع آن در شاهنامه فردوسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بوعلی سینا - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  محبوبه کزازی   اسماعیل شفق

یکی از زمینه های اصلی هر حماسه ای ، داستانی یا روایی بودن آن است . حماسه ملی ما نیز به عنوان اثری حماسی، جنبه داستانی خود را حفظ کرده است و فردوسی به خوبی توانسته با بهره گیری از عناصر داستانی، شاهنامه را به مجموعه ای منسجم و یکپارچه از داستان ها بدل کند. یکی از این عناصر، عنصر« کشمکش» است . کشمکش از عناصر اساسی پیرنگ و از تضاد و تعارض شخصیت ونیروها با یکدیگربه وجود می آید و باعث ایجادپیچیدگی و به تبع آن گره افکنی و سوق دادن داستان به بحران و تعلیق و نقطه اوج می شود و در حقیقت پوپایی و جذابیت داستان ها مرهون آن است. یکی از شگردهای داستان پردازی فردوسی بهره گیری از عنصر کشمکش است .استاد توس به خوبی توانسته از این عنصر در گونه ای متنوع، برای گسترش داستان هایش بهره برد. اما از آنجا که شاهنامه اثری حماسی است کشمکش نیروهای مختلف سبقه ای حماسی به خود می گیرند . بدین معنی که چون حماسه ملی ما ، تجلی روح ملی است و فرد و اجتماع و مذهب و سیاست و طبیعت و...را در خود جلوه گر کرده،تضاد و تقابل این نیرو ها باعث شکل گیری کشمکش ها در شاهنامه می شود و در حقیقت کشمکش های شاهنامه منبعث از رویارویی این نیرو ها است