با توجه به اثرات محرک های ایمنی گیاهی بر واکنش ایمنی غیر اختصاصی آبزیان، تاثیر عصاره الکلی دوگیاه مریم گلی salvia macrosiphon و مورخوش zhumeria majdae از خانواده نعناعیان بر برخی فاکتورهای رشد و ایمنی شناختی گربه ماهی pangusius sutchi با میانگین وزنی 24/0±27/1 بررسی شد. ماهیان با چهار جیره غذایی حاوی 0، 150، 300 و 600 میلی گرم در کیلوگرم غذا از عصاره گیاهان مذکور به مدت 45 روز مورد تغذیه قرار گرفتند. در پایان دوره مقادیر فاکتورهای خونی ماهیان از جمله تعداد گلبول های قرمز و سفید خون، شمارش افتراقی گلبول های سفید، میزان هماتوکریت، هموگلوبین، آلبومین، پروتئین کل، لیزوزیم و شاخص های خونی mcv، mch، mchc و nbt با استفاده از آزمون آماری دانکن در سطح اطمینان 95 درصد آنالیز شدند. پارامترهای رشد ماهیان شامل کارایی غذا، شاخص رشد روزانه و ضریب رشد ویژه در روزهای 15، 30 و 45 و همچنین درصد بازماندگی نیز در انتهای دوره ی 45 روزه در تیمارهای دریافت کننده عصاره مورد سنجش قرار گرفتند. بر اساس نتایج به دست آمده، تیمارهایی که با جیره حاوی عصاره گیاه مریم گلی تغذیه شده بودند تفاوت معنی دار را تنها در پارامتر میزان لیزوزیم نشان دادند (05/0>p). در تیمارهای مورخوش، تفاوت پارامترهای سنجیده شده معنی دار نبود (05/0<p). کمترین میزان هماتوکریت در تیمار شاهد به میزان 33/41 درصد و بیشترین هم به میزان 67/44 درصد در تیمار حاوی 300 میلی گرم در کیلوگرم عصاره گیاه مریم گلی ثبت شد اما این اختلاف معنی دار نبود (05/0<p). بیشترین درصد بازماندگی در تیمارهای دریافت کننده عصاره مورخوش مشاهده گردید و هر 3 تیمار بازماندگی 100% را نشان دادند. کمترین درصد بازماندگی را تیمار دریافت کننده جیره حاوی 150 میلی گرم در کیلو گرم عصاره مریم گلی به خود اختصاص داد. علیرغم اختلاف مشاهده شده بین تیمارهای مختلف از نظر میزان بازماندگی، این تفاوت معنی دار نبود (05/0 <p). در خصوص تاثیر عصاره مریم گلی و مورخوش بر شاخص های رشد ماهیان نیز نتایج به دست آمده موید عدم وجود تفاوت معنی دار بین تیمارهای دریافت کننده عصاره از نظر کارایی غذا، شاخص رشد روزانه و ضریب رشد ویژه می باشد (05/0 <p). بررسی دقیق ترکیبات موجود در عصاره دو گیاه مریم گلی و مورخوش، تعیین دوز بهینه و بررسی پارامترهای رشد و واکنش ایمنی غیر اختصاصی بچه ماهیان پنگوسی دریافت کننده دوز بهینه عصاره های این دو گیاه در شرایط کارگاهی و در اوزان بالاتر و تجویز طولانی تر و همچنین بررسی تاثیر استفاده از عصاره های این دو گیاه بر روی تحمل انواع استرس از قبیل استرس دمایی، استرس تراکم، استرس حمل و نقل و در مواجهه با چالش باکتریایی در گربه ماهی پنگوسی برای مطالعات آینده در این زمینه پیشنهاد می گردد.