نام پژوهشگر: آنیتا منصوری

مطالع? تطبیقی پوشاک ایران دوره ساسانی و تمدن روم شرقی (بیزانس)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده هنر 1391
  آنیتا منصوری   ابوالقاسم دادور

آثار فرهنگ و تمدن دو گروه از اقوامی که در مجاورت یکدیگر زندگی می کنند، غیرقابل اجتناب است. تبادل فرهنگی- هنری و تأثیرات آن به خصوص در زمین? پوشاک در برهه ای خاص از تاریخ، یعنی در عصر ساسانی ها و بیزانسی ها، و مطالع? علت تحولات رخ داده در نوع البسه مردمان این تمدن ها، از اهداف اصلی پژوهش حاضر است. باید دانست عوامل تأثیرگذاری چون دین و مذهب، اقتصاد، موقعیت جغرافیایی، سیاسی و اجتماعی، در کاربرد فرم و تزیینات تن پوش مهم بودند. هنرساسانیان در طی پیروزی های پی در پی، رابط? تجاری با همسایگان و مردم نزدیک و دور، وسعت یافت و شاهکارهایی به وجود آوردکه به این ترتیب، هنر دور? ساسانی نسبت به گذشته تمایز ویژه ای پیدا کرد. سندها و آثار باقی مانده شهرت پوشش در خور مقام ساسانیان را ثابت می کند. از طرفیبیزانس نیز به علت موقعیتسیاسی اش، خواه و ناخواه تحت تأثیر سرزمین های شرق و غرب بوده است؛ از این رو نه تنها هنر بیزانس بلکه پوشش آن نیز نمی توانست خود مستقلاً دارای اصالت درونی بوده باشد. در هر حال درک این مطلب که میزان تأثیرگذاری این دو تمدن بر یکدیگر تا چه حد بوده است از اهمیتی ویژه برخوردار است. بنابراین در این پژوهش سعی شده است علاوه بر گذر مختصری به پیشین? این دو تمدن، انواع تن پوش مورد استفاده آنها مطالعه و پس از تشریح جزئیات پوشاک آنها، شباهت ها و تفاوت ها با یکدیگر مقایسه و میزان تأثیر و تأثر متقابل دو تمدن در این زمینه تجزیه و تحلیل شود. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است و شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و از طریق مطالعه منابع مکتوب می باشد؛ نتایج به دست آمده نشانگر اثرپذیری بین امپراتوری ساسانی و بیزانس به علت وجود تبادلات میان آنهاست؛ که اثرگذاری ایران ساسانی به علت جایگاه ویژه بر تمدن های موجود، مانند بیزانس، امری طبیعی است؛ از طرفی تمدن ساسانی و بیزانس نه تنها در عصر خود بلکه به علت پیشینه تاریخی و فرهنگی شان دارای ارتباطات و اشتراکاتی بودند و این نکته، مسأله تأثیرپذیری از یکدیگر را قوت می دهد.