نام پژوهشگر: محمد حسین رشیدی

تحلیل و بررسی عملکرد سیاسی کریم خان زند
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  محمد حسین رشیدی   احمد عقیلی

کریم خان زند به عنوان موسس دولت زندیه، عملکرد های سیاسی ویژه ای در ایجاد حکومت داشته است. اولین عملکرد سیاسی او طفره رفتن از عنوان شاهی بود که ناگزیر خود را وکیل الرعایا نامید و شاه اسماعیل سوم را شاه خواند تا به نوعی عدم مشروعیت خود را جبران کند. تساهل مذهبی کریم خان زند باعث آزادی بخشی به مذاهب موجود گشت، به نحوی که گروه های تصوف که در عصر صفوی و افشار مورد بی توجهی قرارگرفتند، به وطن بازگشتند. حمایت کریم خان زند از فرزندان محمد حسن خان قاجار از دیگر عملکرد هاسی سیاسی او می باشد. وی حکومت دامغان را به حسین قلی خان قاجار می دهدکه تجدید کننده ی قدرت قاجار هاست. از دیگر سو زندگی آقا محمد خان قاجار در دربار- با توجه به اینکه کریم خان هم او را خطر مهمی احساس می کرد- سه نتیجه مهم برای وی به ارمغان آورد: آشنائی با رموز درباری، شناخت نقاط ضعف حکومت زندیه وجلب هواداران سیاسی. در نهایت به کمک این موراد ذکر شده توانست بر افول دولت زندیه سرعت بدهد. در بعد سیاسی از دیگر عملکرد های کریم خان ،حمایت ازاقوام نیرومند و مدارا با انها بود تا به این ترتیب بتواند آنها را زمره ی یاران خود قرار دهد.برای مثال آزاد کردن اسرای بختیاری برای این خواسته انجام می شد.سیاست دیگر وی صرف ثروت در راه آبادی کشور بود. همچنین وی باعدم دست اندازی به خطه ی خراسان احترام به جایگاه نادر راخاطرنشان کرد