پروتستانتیزم، روشنگری، عقل گرایی، انسان گرایی و نگرش های علمی مدرن همه و همه باعث عرفی شدن، دین گریزی و دین ستیزی گشت. به دلیل نتایجی که این اندیشه ها و نهضت ها برای انسان به بار آوردند این رویکرد در قرن گذشته تغییر اساسی کرد و بازگشتی دوباره به معنویت و دین در غرب مشاهده شد. بازگشتی که نشان از یک خلأیی داشت که عقل از پر کردن آن ناتوان بود. این بازگشت در قالب های متفاوتی بود، بازگشت به دین اصیل، گرایش به قرائت های نو، خیزش به سمت نهضت های جدید دینی. تمامی این خیزش های معنوی نشان از نیازهایی دارد که انسان معاصر پرنگ تر از تمام اعصار زیست خود درک می کند. رساله حاضر با بررسی مجمل وضعیت انسان معاصر و جهانی که در آن زندگی می کند در صدد شناسایی نیاز های او بر آمده است. سپس به ویژگی های نهضت های جدید دینی و بستر های گرایش به آنها و همچنین مولفه های اصلی عرفان اسلامی در سه بخش خدا، جهان و انسان پرداخته شده است. در فصل آخر ضمن بررسی تطبیقی مفاهیم خدا، جهان و انسان میان نهضت های جدید دینی و عرفان اسلامی در پی پاسخ گویی به این سوال است که با توجه به این شرایط آیا عرفان اسلامی پاسخ گوی نیاز های انسان معاصر هست و می تواند جایگزینی برای نجد ها باشد؟

هدف کلی این پژوهش تحلیلی از وضعیت موجود و مطلوب فضاها و تجهیزات آموزشی مدرسه های ابتدایی(نوساز) شهر اصفهان می باشد که در پنج حیطه موقعیت مکانی، مساحت، عناصر فیزیکی فضا، تجهیزات و بهداشت موضوع مورد مطالعه قرار گرفته است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است و از روش توصیفی استفاده شده است. به منظور گردآوری داده ها از پرسششنامه محقق ساخته و چک لیست مشاهده استفاده شده است. روایی پرسشنامه از طریق نظرات استادان راهنما، مشاور، اعضاء هیأت علمی دانشکده علوم تربیتی، اعضاء هیأت علمی دانشکده معماری و مدیران مدارس ابتدایی و پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد. در بخش مساحت0/93، برای حیطه عناصر فیزیکی0/83، در بخش تجهیزات مدرسه 0/86و برای حیطه بهداشت 0/92 برآورد شد. جامعه آماری این این پژوهش شامل کلیه آموزگاران، معاونان و مدیران مدرسه های ابتدایی (قابل اشغال تا پنج سال ساخت ) شهر اصفهان در سال تحصیلی92-91 بوده است. حجم نمونه آماری پژوهش با استفاده از فرمول کوکران و جدول مورگان 254 نفر برآورد گردید که از طریق نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم و به صورت تصادفی انتخاب شدند. داده های سوال باز پاسخ با روش کد گذاری و داده های پرسشنامه در دو سطح توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان داد که وضعیت مدارس مورد پژوهش از دیدگاه پاسخگویان در حیطه موقعیت مکانی، مساحت، عناصر فیزیکی و بهداشت از وضعیت نسبتا خوبی برخوردار بوده اند و در حیطه تجهیزات وضعیت متوسطی داشتند. همچنین یافته های تحقیق نشان داد در حیطه موقعیت مکانی با در نظر گرفتن سمت، تحصیلات و جنسیت تفاوت معناداری بین پاسخ ها مشاهده نشد. اما برای سابقه خدمت نتایج نشان داد هر چه سابقه خدمت بالاتر رفته ارزیابی موقعیت مکانی بهتر بوده است. در حیطه مساحت نظر پاسخ گویان با توجه به جنسیت، سابقه خدمت و سمت تفاوت معناداری بین میانگین ها مشاهده نشد اما با توجه به تحصیلات مقدارsig کمتر 0/05 بوده و تفاوت ها معنادار می باشند. نتایج نشان می دهد در حیطه عناصر فیزیکی فضا و تجهیزات متغیرهای جمعیت شناسی در پاسخ ها ی افراد تأثیری نداشته اند و تفاوت میانگین ها معنادار نبوده است. در حیطه بهداشت نتایج نشان داد با در نظر گرفتن تحصیلات تفاوت میانگین ها معنادار نبود اما در مورد متغیر های جنسیت، سمت، و سابقه خدمت تفاوت میانگین ها از مقدار 0/05 کمتر بوده و معنادار می باشد. همچنین یافته های تحقیق نشان می دهد نتایج پرسشنامه و چک لیست یکسان بوده اما در حیطه بهداشت، عناصر فیزیکی و مساحت با اختلاف چند دهم میانگین چک لیست از پرسشنامه بیشتر بود اما در حیطه تجهیزات و موقعیت مکانی میانگین پرسشنامه از چک لیست بیشتر بود.