نام پژوهشگر: عاطفه پورحسین

سنتز سبز و مشخصه یابی نانوذرات تک فلزی و دوفلزی نقره-پالادیم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ارومیه - دانشکده علوم 1391
  عاطفه پورحسین   خلیل فرهادی

امروزه نانو ساختارها به دلیل ویژگی ها و کاربردهای جدید در زمینه ها و شاخه های متفاوت علم و فناوری، توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود جلب کرده اند. در این میان، نانوذرات فلزی و به ویژه نانوذرات پالادیم، نقره و نیز نانوساختارهای دوفلزی آلیاژی و پوسته-هسته ی آنها به دلیل خواص منحصر به فرد فیزیکی و شیمیایی که از خود نشان می دهند و همچنین کاربردهای بالقوه در مصارف کاتالیستی، الکترونیکی، نوری، دارویی، پزشکی و بهداشتی سهم قابل توجهی از تحقیقات در حوزه ی نانوتکنولوژی را به سمت خود معطوف کرده اند. لذا با توجه به اینکه یکی از مهمترین جنبه های نانوتکنولوژی پیشبرد روش های مطمئن و محافظ محیط زیست در سنتز نانوذرات، بدون استفاده از هر گونه مواد شیمیایی و سمی می باشد، توسعه ی فرآیند-های بیولوژیکی به ویژه بکارگیری متابولیت های ثانویه از گونه های گیاهی برای سنتز نانوذرات در حال تحول بوده و به یک شاخه و چالش مهم از فناوری نانو تبدیل شده است. در مرحله ی اول و دوم از این پروژه ی تحقیقاتی، یک مسیر سنتز آسان، سریع و تک مرحله ای برای تهیه ی نانوذرات پالادیم بدون استفاده از هر گونه سورفکتانت اضافی، عامل پوششی، پایدارکننده و یا الگو (قالب) ارائه شده است. افزون بر آن، نانوذرات پوسته-هسته ی نقره-پالادیم با موفقیت، با استفاده از روش کاهش یون های نقره با عصاره ی آبی مشتق شده از گیاه مان درخت بلوط به عنوان یک ماده ی غیر سمی و سازگار با محیط زیست و سپس استفاده از عصاره ی آبی گیاه چوبک به عنوان عامل پایدارکننده و در نهایت افزودن یون های پالادیم(ii) و انجام واکنش جانشینی گالوانیک رسوب داده شدند. مورفولوژی، ساختارکریستالی، توزیع اندازه ی ذرات، پایداری و سایر ویژگی های نانوذرات تهیه شده بوسیله ی طیف بینی vis-uv، پراش اشعه ی ایکس (xrd)، میکروسکوپ الکترونی عبوری (tem)، میکروسکوپ الکترونی روبشی (sem)، روش ftir، طیف سنجی فوتوالکترون اشعه ی ایکس (xps) و تکنیک dls مشخصه یابی شده است. نهایتاً و در قسمت پایانی این پروژه ی تحقیقاتی، کاربرد تجزیه ای جدیدی برای نانوذرات دوفلزی نقره-پالادیم تازه تهیه شده، مبنی بر معرفی محلول این نانوذرات، به عنوان یک حسگر رنگ سنجی حساس و گزینش پذیر جهت پروب و تشخیص مقادیر ناچیز آمینواسید سیستئین در محیط های آبی پیشنهاد شده است. در حضور مقدار بهینه ی سدیم کلرید، سیستئین به سرعت باعث تجمع نانوذرات و در نتیجه موجب تغییر رنگ نانوذرات از زرد مایل به قهوه ای به سبز می شود. تغییرات رنگ و نیز تجمع نانوساختارهای تهیه شده بوسیله ی چشم غیرمسلح و طیف بینی vis-uv و نیز آنالیز tem بررسی شده است. بررسی نتایج تجربی و رنگ سنجی، امکان ردیابی حساس و گزینش پذیر مقادیر ناچیزی از این آمینواسید در محیط های آبی توسط محلول دوفلزی نقره-پالادیم تهیه شده، بدون ایجاد مزاحمت سایر آمینواسیدها و الکترولیت های واسطه را تایید می کنند.