نام پژوهشگر: محمد حسین پورافغانی

بازشناسی و نقد نظریه عرفی بودن زبان قرآن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1390
  محمد حسین پورافغانی   محمدکاظم رحمان ستایش

نظریه عرفی بودن زبان قرآن بر این باور است که قرآن کریم به زبان قوم پیامبر اسلام (صلی‏الله‏علیه‏و‏آله) یعنی به همان واژگان و معانی معهود و قواعد دستوری و خصوصیات بلاغی و فرهنگی موجود در میان آنان نازل شده است در قرآن هیچ لفظ و تعبیری که عرب عصر نزول مراد از آن را نداند، وجود ندارد؛ طبق این نظریه در قرآن این موارد نیست: متشابه ، مجمل ، غریب، بطون ، اعجاز علمی ، عموم و اطلاق ، حقیقت شرعی . مهمترین بحث این نظریه نوع مخاطب این نظریه است که تنها مخاطبان قرآن اعراب عصر نزول هستند؛ ولی با توجه به قابلیت های زبان و گستره مخاطبان قرآن و شیوه محاوره عقلایی قرآن و حکیم بودن خداوند و معانی عمیق قرآن و استناد به آیات و روایاتی که نشان دهنده عمومی بودن خطابات قرآن هستند، این ادعا رد می شود. در مورد اصطلاحات غریب و متشابه و بطن و ظهر و مجمل در قرآن که نظریه مطرح کرده است با توجه به تعاریف این اصطلاحات و روایات و نظرات علما فن این ادعاها رد می شود و در مورد مسائل تفسیر تاریخی و اعجاز علمی و حروف مقطعه باید گفت تفسیر تاریخی با توجه به اصول تفسیری و روایات و نقایصی که در اسباب نزول هست رد می شود و دیدگاه این نظریه را در مورد عدم وجود اعجاز علمی در قرآن با توجه به شواهد قرآنی و نظرات صاحب نظران و شواهد عقلی در این مورد نقد می شود و در نهایت هم حروف مقطعه نقطه نقضی بر این نظریه است .