نام پژوهشگر: جعفر بامدادی

خودستایی و دگر ستیزی در شعر دوره ی عباسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید مدنی آذربایجان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  جعفر بامدادی   علی قهرمانی

خودستایی در لغت به معنی «مداحی و تحسین از خویشتن» است. این صفت در زندگی اجتماعی امروز و البته در اعصار و قرون گذشته، نزد مردم عامی امری زشت و ناپسند و منفی تلقی می گردید. اما در ادبیات به ویژه شعر، یکی از فنون سخنوری است و کمتر شاعری دیده می شود که به خودستایی و مدح و ستایش از خود نپرداخته باشد و دانش و هوشمندی خود را برتر از دیگران نشان ندهد و در مواردی به خاطر دفاع از منزلت و قدرت شاعری خود، به دگر ستیزی(هجا) می پردازد. نمودهای خودستایی در شعر شاعران متفاوت است. برخی علم و دانش خود را به رخ دیگران کشیده اند، برخی شخصیت شاعری خود را ستوده اند و برخی شخصیت حقیقی و ذوق هنری خود را می ستوده اند. این پژوهش، به بررسی وآوردن نمونه های خودستایی و بررسی علل دگرستیزی چند شاعر عرب- متنبی، ابوتمام، بحتری و أبوالعلا- پرداخته است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که شاعران عرب، بیشتر شیفته ی منش و شخصیت خود بوده اند ودر مواردی به دلایلی چون عدم دادن صله به هجو دیگران پرداخته اند.