نام پژوهشگر: نصیبه سلطانی رمضان زاده

طراحی فراگیر سرویس بهداشتی عمومی صنعتی برای تهران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده هنرهای کاربردی 1391
  نصیبه سلطانی رمضان زاده   محمد رزاقی

یکی از نیازهای اولیه بشر دفع ادرار و مدفوع است. نظافت و بهداشت دفع، به طور مستقیم بر سلامتی افراد تاثیر می گذارد. توالت مکانی است که می تواند این نیازها را در برآورده سازد. درباره ی سرویس بهداشتی در خارج از ایران مطالعات متعددی انجام شده است اما در ایران به خاطر تابو بودن موضوع توالت و دفع، تحقیق جامعی در این زمینه صورت نگرفته است، در سال های اخیر به دلیل اعمال استانداردهای شهرسازی و تجمع افراد در شهرهای بزرگ، توجه به این نیاز اولیه آشکار گردید؛ به طوری که شهرداری تهران برنامه-هایی در راستای احداث سرویس های بهداشتی عمومی تدوین کرده است، آنچه در این میان فراموش شده است حضور افراد ناتوان و کم توان در شهر است. عدم مناسب سازی سرویس های بهداشتی از کمبودهای مشهود شهر تهران است. موضوع این رساله پژوهش در نیازهای کاربری و فرهنگی کاربران توالت عمومی شهری و طراحی توالت هایی است که اولا از طریق فرآیندهای غیرساختمانی (صنعتی) تولید شوند و ثانیا به منظور تامین فراگیری نیاز دفع و بهداشت همه ی شهروندان ( توانا، ناتوان و کم توان) است. توجیه-پذیری اقتصادی، موجود بودن مصالح، مکان یابی و تغییر مکان، امکان تخریب و جمع آوری سریع، قابلیت بازیافت در چرخه صنعت، از شاخص های تولیدصنعتی است. برای دست یابی به این هدف مطالعه ی متون به صورت گسترده انجام شد اما با توجه به اینکه مباحث طهارت و آداب دفع در هر فرهنگی متفاوت است. شکافی در حیطه ی رفتارشناسی کاربر ایرانی و منابع مطالعاتی مشهود گردید. با اشراف به این خلا، مصاحبه هایی انجام شد و پس از آن با طراحی و توزیع پرسش نامه آنلاین که ناشناخته بودن و ملاحظات شرم و حیایی کاربران نیز رعایت شده باشد و مشارکت 323 تعداد از کاربران تحقیقات میدانی انجام شد تا الزامات کاربری و شرعی و فرهنگی کاربر ایرانی مشخص شود. در انتها با استخراج الگوی طراحی کاربر محور و طراحی فراگیر در سرویس های بهداشتی و با معیارهای به دست آمده از الگوریتم ایجاد شده، ایده یابی انجام شد و پس از ارزیابی، طرح منتخب توسعه داده شد. بنابراین استدلال می گردد که طرح نهایی، کلیه ی الزامات یافته در پژوهش و نیازهای فراگیر کاربران ایرانی را در سطح مطلوب پاسخگو خواهد بود.