سابقه و هدف: حاملگی های پرخطر، حاملگی هایی هستند که باعث مرگ و میر و عوارض بالایی برای مادر و به ویژه جنین می شوند. علل و عوامل متعدد و گوناگونی را در بروز حاملگی های پرخطر دخیل دانسته اند که یکی از مهم ترین این عوامل سن و سال مادر در هنگام بارداری و زایمان است. در شرایط سن و سال کم و به ویژه کمتر از 18 سال به دلیل اشکالات بیشتر آناتومیکی مادر، عدم هماهنگی سیستم تناسلی مادر و کودک، ناکامل بودن سیستم عصبی و روانی مادر و سایر عوامل و به دلیل مشکلات مزمن در مادران بالاتر از 35 سال، ریسک حاملگی پرخطر بیشتر می شود. لذا بر آن شدیم تا با بررسی مقایسه ای عوارض مادری در زنان کمتر از 18 و بیشتر از 35 سال با زنان 18 تا 35 سال در بیمارستانهای فاطمیه و خاتم الانبیای شاهرود در سال 91-90 گامی کوچک در جهت شناخت این عوارض برداریم. مواد و روش ها: این تحقیق توصیفی تحلیلی به صورت مقطعی در سال 91-90 با مصاحبه و بررسی پرونده کلیه زنان باردار مراجعه کننده به بیمارستانهای فاطمیه و خاتم الانبیا شاهرود که جهت زایمان بستری شده بودند صورت گرفت. کلیه مراجعین فوق به دو گروه پرخطر( کمتر از 18 و بیشتر از 35 سال) و گروه مناسب ( 18 تا 35 سال) تقسیم شدند و ضمن تکمیل پرسشنامه اختصاصی جهت هر زائو، مشخصات لازم از پرونده پزشکی آنها نیز استخراج گردیده سپس اطلاعات وارد رایانه شده و با نرم افزار آماری spss و آزمونهای مرتبط مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: از 1760 خانم باردار که جهت زایمان در سال 91-90 به بیمارستانهای فاطمیه و خاتم الانبیا شاهرود مراجعه نمودند، 483 نفر (4/27%) در گروه پرخطر و 1277 نفر (6/72%) سن بین 18 تا 35 سال داشتند. از بین کل مراجعین جهت زایمان 346 نفر (7/18%) به بیمارستان خاتم الانبیا و 1414 نفر ( 3/81%) به بیمارستان فاطمیه مراجعه نمودند. از این گروه 1081 نفر (4/60%) زایمان طبیعی داشته679 خانم (6/39%) به صورت سزارین زایمان نمودند. 914 نفر (9/51% ) از گروه 18 تا 35 سال ، سن حاملگی بیشتر از 37 هفته داشته در حالیکه در گروه پر خطر این میزان 263 نفر (9/14% ) بود که بطور معنی داری کمتر از گروه مناسب حاملگی بود( p<0/01 ). در خصوص عوارض بارداری و زایمان مشخص شد که خون ریزی حین بارداری (p<0/2) ، خونریزی بعد از زایمان (p<0/008 ) ، تغذیه دوران بارداری (p<0/01 ) ، سابقه سقط (p<0/003 ) ، فشار خون دوران بارداری ( p<0/008 ) ، دیابت حاملگی (p<0/001 )، آنمی (p<0/001 ) ، زایمان زودرس ( p<0/04 )، مشکلات زایمانی ( p<0/008 ) ، وزن نوزاد (p<0/001) و دفع مکونیوم (p<0/03 ) تفاوت معنی داری بین دو گروه دیده شد. در خصوص میانگین نمره آپگار نوزادان در دقیقه 5، در نوزاد زنان گروه پرخطر 5/1± 3/8 و در نوزادان زنان 18 تا 35 سال 1/1±2/9 بدست آمد که تفاوت معنی داری با هم داشتند. در خصوص سایر متغیر های مورد بررسی، تفاوتی یافت نشد. استنتاج: با توجه به پژوهش حاضر، علاوه بر مشکلات روحی و روانی و جسمانی برای مادران در سنین پرخطر، با توجه به عدم ثبات وضعیت آناتومیک زنان کم سن، ، مشکلات جسمانی و بویژه بیماریهای مزمن در زنان بزرگتر از 35 سال ، عدم بلوغ کافی روحی و روانی در مادران کم سن و همچنین مشکلات مراقبتی و تغذیه ای در این گروه از زنان احتمال بروز عوارض مادری و نوزادی در گروه پرخطر به مراتب بیشتر از زنان با سن مناسب بارداری بوده است.