امپراتوری هخامنشیان که با پیروزی کوروش بانی حکومت بر آستیاک آخرین پادشاه ماد تاسیس شد ، سرآغاز شیوه حکومتی گردید که در قرن ششم قبل از میلاد نسبتا" بدیع و سرشار از مبانی فکری نو پدید بود . در دورانی که حکومت هایی چون آشور و ... با استراتژی و کارکرد ایدئولوژی خشونت ، غارت و تبعید بر مردم حکومت می کردند و اندیشه ای جز قتل و نابودی نداشتند . حکومتی با ساختار ایدئولوژی نوینی پایه ریزی می گردد که بر زندگی مسالمت آمیز ، تسامح دینی و احترام به آداب و رسوم اقلیت ها تاکید می ورزد لذا با چنین نگرشی در کمتر از بیست سال ، حکومت کوچک پارس ها در منطقه انشان، تبدیل به یک امپراتوری جهانی می گردد که از دریای مدیترانه و اژه در غرب تا دره سند در شرق گسترش پیدا می کند. در دوره ای که سیاست تصرف کشورهای دیگر و تبعید دسته جمعی آنها به مناطق دیگر رایج بود که به سیاست امتزاج اقوام معروف است در این دوران هخامنشیان ایدئولوژی جدیدی را در ساختار سیاسی بنا نهادند که بر پایه آن استراتژی قدرت محلی در کنار نظارت مرکزی بکارگیری گرفته شد و اداره ایالات بر اساس قوانین ، آداب و سنن محلی و ملی انجام می گرفت و پادشاه برای نظارت بر این ایالت ها از ساتراپ هایی بهره می گرفت که از خاندان های بزرگ پارسی انتخاب می شدند این تحقیق می کوشد تا بر اساس روش توصیفی – تحلیلی و مطالعات علوم انسانی و اجتماعی ساختار سیاسی حکومت هخامنشیان را بر پایه نظریه های سیاسی و جامعه شناسی امروز مورد بررسی قرار داده و عمده ترین نهادهای این حکومت چون پادشاه ، مشروعیت ، ایدئولوژی و اشرافیت را مورد بررسی قرار دهد تا بتواند برخی از جنبه های مجهول این نهاد ها را در ساختار سیاسی این حکومت مورد بازشناسی قرار دهد . نتیجه ای که از مطالعه فوق حاصل آمده است این فرضیه را به اثبات می گذارد که تشکیل حکومت هخامنشیان توسط کوروش و استحکام آن توسط داریوش ، سر فصل جدیدی را در تشکیل حکومت های نوین ، شیوه گفتمان این حکومت ها ، نظام اداری و مالی نوین ، کسب مشروعیت ، اعمال قدرت و اقتدار گشود که هنوز به جرات می توان گفت که بسیاری از لایه های آن آشکار نشده است .