نام پژوهشگر: شادی قراخانی

سعدی و نظریه های اخلاقی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1391
  شادی قراخانی   امیر مومنی هزاوه

چکیده اخلاق و نظریه‏ های اخلاقی از دیرباز جزء مقوله‏ های مهمی هستند که در ادبیات به آنها بذل توجه فراوانی شده و دستاویز خوبی برای شاعران و نویسندگان بزرگی چون سعدی بوده است. همان‏طور که می‏دانیم بسیاری از آموزه‏ هایی که در آثار سعدی ارائه می‏شوند اخلاقی هستند و با بیشتر نظریه‏ های اخلاقی شناخته شده در علم اخلاق سازگاری دارند، مهم‏ترین نظریه‏ هایی که فیلسوفان اخلاق مطرح کرده‏ اند به این شرح است: نظریات غایت‏ گرایانه "نظریه ‏ای که در آن یک فعل را با توجه به نتایجش درست یا نادرست می‏دانند" ، وظیفه‏ گرایانه"به درستی و نادرستی ذاتی اعمال توجه دارند و عمل درست را بر اساس وظایف و قواعد اخلاقی تعریف می‏کنند" و فضیلت‏ گرایانه "بر منش و فضایل اخلاقی تأکید دارد تا بر نتایج عمل یا وظیفه و قواعد اخلاقی" ، بررسی آثار سعدی بر طبق این نظریات اخلاقی، رسالت این پایان نامه است. مهم‏ترین نتیجه ‏ی حاصل از آن به این صورت است که؛ آرای اخلاقی سعدی با هر سه نظریه‏ ی اخلاقی تطابق دارد ولی نمی‏توان او را در هیچ یک از این نظریات منحصر کرد چون او شاعر است و یک شاعر به مقتضای حال خود و مخاطب خود، از نظریه‏ های اخلاقی مختلفی در سخنان خود بهره می‏برد. واژگان کلیدی؛اخلاق، نظریه‏ های اخلاقی، سعدی، گلستان، بوستان، غایت‏ گرایی اخلاقی، فضیلت‏ گرایی اخلاقی‏، وظیفه‏ گرایی اخلاقی ?