نام پژوهشگر: لاله رفعت متولی

واپیچش طیف پرتو گاما بدست آمده بوسیلهnai(tl) با استفاده از روش ماتریس معکوس
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم پایه 1391
  سارا نوری راد   لاله رفعت متولی

ویژگی اصلی طیف پرتو گاما به برهمکنش پرتو گاما با ماده مرتبط است. این برهمکنشها شامل شایعترین کریستال nai(tl) فوتوالکتریک، کامپتون و تولید زوج است. آشکارسازهای سوسوزن بخصوص برای اندازهگیری در طولانی مدت هستند. قدرت تفکیک این آشکارسازها نسبت به آشکارسازهای نیمرسانا دیگر پایینتر است، اما به دلیل دردسترس و ارزانتر بودن بیشتر در صنعت از آنها استفاده میشود. طیف به دست آمده از این آشکارسازها، به دلیل قدرت تفکیک پایین طیف پیچیده است. به nai(tl) همین دلیل در طیف سنجی با این آشکارساز دانستن طیف صحیح انرژی فوتون آشکارساز ضروری است. برای تعیین طیف صحیح انرژی فوتون از توزیع ارتفاع پالس اندازهگیری شده نیازمند به کار بردن روشهای واپیچش است. برای واپیچش، دانستن تابع پاسخ آشکارساز ضروری است. روشهای واپیچش زیادی برای طیف پرتو گاما ارائه شده است، که روش ماتریس معکوس یکی از این روشها است. ماتریس پاسخ شامل آرایهی از مقادیر پاسخ آشکارساز، شامل اثرات ممکن حفاظ روی طیف ارتفاع پالس چشمههای پرتو گاما کالیبره شده است. از این روش برای واپیچش طیف پرتو گاما به دست آمده بوسیله 0/004 استفاده mev 0/039 با گام mev شبیه سازی مونت کارلو برای پرتو گاما تک انرژی با انرژی شد. در محیط اطراف ما به طور طبیعی پرتودهی وجود دارد و انسان همواره در معرض تابش قرار دارد، در نتیجه دانستن شار فوتون در هوا اهمیت دارد. به همین منظور، طیف سنجی در چند مکان صورت می- پذیرد و طیفهای گرفته شده از هر مکان با استفاده از روش تابع معکوس واپیچش میشوند . در نهایت یکی از مکانها انتخاب و با توجه به شار کل و فراوانی عناصر پرتوزای اصلی پس از واپیچش، شار فوتوندر هوا برای ایزوتوپهای پتاسیم- 40 ، سری توریوم- 232 و سری اورانیوم- 238 آن مکان بهدست آورده میشود.