نام پژوهشگر: مصطفی حیدری رباطی

بررسی گروه های مرجع دانشجویان دانشگاه مازندران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه مازندران - دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی 1391
  مصطفی حیدری رباطی   حیدر جانعلی زاده

این مطالعه با هدف طرح و پاسخ دهی به چهار مساله ی اساسی زیر انجام شده است: گروه های مرجع دانشجویان دانشگاه مازندران را چه افراد یا گروه هایی تشکیل می دهند؟ آیا دانشجویان دانشگاه مازندران، بیشتر گروه هایی را که در آن عضویت دارند به عنوان گروه مرجع انتخاب می کنند یا گروه هایی را که در آن عضو نیستند؟ دانشجویان دانشگاه مازندران، بیشتر در چه زمینه هایی از گروه های مرجع بهره می برند؟ چرا این دانشجویان آن افراد یا گروه ها را به عنوان گروه های مرجع خود انتخاب کرده اند؟ نظریه ی گروه های مرجع رابرت مرتون راهنمای اصلی این تحقیق است. با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری طبقه ای از مجموع 9924 دانشجوی دانشگاه مازندران در سال تحصیلی 92-91، 370 نفر از این دانشجویان به عنوان حجم نمونه ی تحقیق انتخاب شدند. مهم ترین یافته های این تحقیق عبارتند از: • 93 درصد از پاسخگویان این مطالعه، داشتن الگو و سرمشق را در زندگی خود مفید ارزیابی کردند. • 91 درصد از آن ها معتقدند که جوانان بدون راهنمایی دیگران در زندگی دچار مشکل می شوند. • خانواده، دوستان، اساتید دانشگاه و معلمان دوران مدرسه به ترتیب مهم ترین گروه های مرجع دانشجویان دانشگاه مازندران می باشند. • میزان مشارکت کنندگان این مطالعه که از حد متوسط به بالا گروه های فوق را به عنوان گروه های مرجع خویش برگزیدند، به ترتیب عبارتند از: خانواده: حدود 95 درصد (خیلی زیاد)، دوستان: حدود 70 درصد (زیاد)، اساتید دانشگاه: حدود 57 درصد (متوسط رو به بالا). • مهم ترین گروه های مرجع این دانشجویان مربوط به گروه های عضویت (خانواده و دوستان) هستند. • در میان گروه های غیر عضویت، اساتید دانشگاه و معلمان دوران مدرسه مهم ترین گروه های مرجع پاسخگویان هستند. • بسیاری از گروه های غیر عضویت، نزد اکثر مشارکت کنندگان این پژوهش به عنوان گروه های مرجع محسوب نمی شوند. • دانشجویان دانشگاه مازندران، بیشتر در زمینه ی انتخاب همسر، انتخاب شغل، امور مربوط به فعالیت های مذهبی، انتخاب رشته ی تحصیلی و نیز آرایش و تیپ ظاهری نسبت به زمینه های دیگر، از گروه های مرجع بهره مند می شوند. • در همه ی زمینه های مورد تحقیق، دانشجویان بیشترین اثر پذیری را از خانواده داشته اند. بیشترین تأثیر خانواده مربوط به انتخاب همسر، انتخاب کاندیدا، انتخاب شغل، پایبندی به هنجارهای دینی و اجتماعی، انجام فعالیت های مذهبی و آرایش و تیپ ظاهری می باشد. بیشترین تأثیر دوستان در زمینه های انتخاب کاندیدا، انتخاب دوست، انجام فعالیت های مذهبی و آرایش و تیپ ظاهری می باشد. • همخوان با اکثر نتایج تحقیقات داخلی مورد نظر قرار گرفته در این مطالعه، خانواده مهمترین گروه مرجع دانشجویان دانشگاه مازندران نیز می باشد. • علاقه مندی به گروه و کسب منزلت اجتماعی دو دلیل اصلی انتخاب این گروه ها به عنوان گرو های مرجع نزد این دانشجویان است. اینکه چه عوامل اجتماعی دیگری می تواند در تعیین گروه های مرجع دانشجویان اثرگذار باشد، آیا اعتماد اجتماعی عنصر و متغیر کلیدی برای مرجع قرارگیری گروه ها محسوب می شود،گروه های مرجع منفی دانشجویان و دیگر گروه های اجتماعی کدامند، آیا پایین بودن سطح مرجع قرارگیری بسیاری از گروه های غیر عضویتی در حوزه های مختلف (سیاسی، فرهنگی، مذهبی) نزد دانشجویان احتمال وجود شکاف اجتماعی (پایین بودن سطح پیوند اجتماعی دانشجویان با دیگر گروه های اجتماعی) را در جامعه نشان می دهد، موضوعاتی است که نیاز به تأمل و بررسی جامعه شناختی دارد.