نام پژوهشگر: شیوا مشیرپناهی

آموزش اختصاصی کردن خاطرات در کاهش آسیب های شناختی جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه جنگ
پایان نامه دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی 1391
  شیوا مشیرپناهی   علیرضا مرادی

مقدمه: اختلال استرس پس از سانحه یکی از شایع ترین اختلالات روانی درمیان جانبازان جنگ تحمیلی می باشد، روش های درمانی و آموزشی متنوعی جهت کاهش آسیب های ناشی از این اختلال وجود دارد. یکی از فاکتورهای آسیب پذیری شناختی برای بیماران اختلال استرس پس از سانحه (ptsd)، کاهش اختصاصی کردن خاطرات است. مطالعه حاضر یک برنامه گروه- محور جدید است که هدف آن افزایش بازیابی خاطرات به شیوه اختصاصی می باشد. روش: در یک طرح شبه آزمایشی با پیش آزمون- پس آزمون توام با گروه کنترل، و با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، 24 نفر جانباز مرد مبتلا به اختلال استرس پس ازسانحه، که براساس ملاک های dsm-iv-tr توسط روانپزشک ارزیابی شدند، به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند؛ گروه آزمایش برنامه آموزش اختصاصی کردن خاطرات را دریافت کردند، و گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکردند و در لیست انتظار قرار داشتند. گروه آزمایش طی چهار جلسه در چهار هفته متوالی بصورت گروه های 3 نفری آموزش داده شدند و نمرات پرسشنامه های (bdi-ii)، (amt)، (ies-r)، (spsi-r) قبل و بعد از مداخله و در مرحله پیگیری دو ماهه از هر دو گروه جمع آوری گردید. داده‏ها با استفاده از آزمون های آماری تحلیل کوواریانس چند متغیره، آزمون تعقیبی توکی و آزمون tوابسته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که برنامه آموزشی، تغییرات معنا داری در کاهش برخی آسیب های شناختی در بیماران اختلال استرس پس از سانحه ایجاد کرد. یافته ها موید اثر بخشی آموزش اختصاصی کردن خاطرات در کاهش آسیب-های شناختی در حوزه اجتناب عملکردی و افکار مزاحم در بیماران اختلال استرس پس از سانحه بودند و پایداری آموزش در مرحله پیگیری نیز تأ یید شد. اما حل مساله آسیب دیده این بیماران پس از مداخله تغییر معناداری نداشت.. نتیجه گیری: آموزش اختصاصی کردن خاطرات در کاهش آسیب های شناختی مانند اجتناب عملکردی و خاطرات ناخواسته، در بیماران اختلال استرس پس از سانحه موثر می باشد و می توان آن را به عنوان یک روش انتخابی در جهت کاهش برخی آسیب های شناختی در این بیماران به کار برد.