شهرهای اولیه ی میان رودان به سرزمین های جنوبی که از بغداد تا خلیج فارس کشیده شده بود، محدود می گردید. متون اساطیری-تاریخی میان رودان، به تجارت و مبادلات گسترده بین این منطقه و بنادر و سواحل خلیج فارس مانند (دیلمون) بحرین کنونی ، مکن (عمان کنونی) و سایر نقاط ایران مانند سرزمین ارت اشارات فراوانی کرده اند. از طرفی یافته های باستان شناسی نیز نشان می دهد که در آغاز هزاره ی سوم قبل از میلاد جوامع روستایی ایران به موازات میان رودان با آهنگ رشد برابری در راه رسیدن به شهر نشینی گام بر می دارد، افزون بر این موارد فقر و نیاز شدید میان رودان به واردات برخی کالاها بویژه سنگ ها ، مانند سنگ صابون و منابع معدنی مانند قلع و همچنین الوار باعث توجه این منطقه به خلیج فارس و ایران شده است . در نتیجه ی این روابط پویای بازرگانی که باعث رشد و بالندگی هردو طرف می شد اثرات فرهنگی متقابلی را بر ساکنان هردو منطقه بر جا می گذاشت. مهمترین نمود این روابط اقتصادی-فرهنگی در یکی از بهترین داستانهای حماسی سومریها یعنی داستان حماسی "انمر کار و فرامانروای اراتا" بوضوح نشان داده شده است. بطور کلی، خیلج فارس که به عنوان پل رابط بین دریای سرخ، اقیانوس هند و دروازه ی ایران برای میان رودان عمل می کرد در این دوران جایگاه التقاط فرهنگ ها و قومیت های گوناگون بود و در نتیجه ی این اثرپذیری فرهنگی ملتهای مختلف از تجربه های یکدیگر استفاده می کردند و بسیاری از اختراعات اولیه ی بشر در زمینه های گوناگون مانند اختراع خط و باروری بسیاری از علوم از همین زمان و در نزدیکی این منطقه آغاز شد. بنابر آنچه گفته شد به حق می توان این منطقه را گهواره ی تمدن و مبدا پیرایی نوع بشر دانسته و به دلیل فوق العاده ی استراتژیکی به تعبیر امروزی آن را هارتلند(قلب زمین ) نامید.