نام پژوهشگر: لیلا عالیشوندی

نقش بندر لنگه در تجارت خلیج فارس در دوره ی قاجار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه خلیج فارس - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  لیلا عالیشوندی   حبیب الله سعیدی نیا

بندر لنگه یکی از بنادر آباد و پر رونق سواحل شمالی خلیج فارس است. این بندر همزمان با تاسیس دولت صفویه و در پی آن ورود استعمارگران اروپایی به مشرق زمین و خصوصا خلیج فارس کم کم به صورت یک کانون تحولات در منطقه خلیج فارس درآمد و جایگزین بندر کنگ شد. رشد و رونق بندر لنگه در سال 1275ق/1841م با مهاجرت گسترده تجار بحرین به بندر لنگه سرعت زیادی یافت و طوایف مختلف بحرینی شامل آل بوسمیط و عتوبی از سرزمین بحرین وارد لنگه شدند. از آن جا که بیشتر مهاجران بحرینی غواص یا تاجر مروارید بودند بندر لنگه مرکز تجارت و خرید و فروش مروارید شد. این بندر علاوه بر تجارت داخلی در حوزه تجارت خارجی نیز از کانون عمده تجاری خلیج فارس و جنوب ایران محسوب می شد. تجارت عمده این بندر بیش از هر چیز خرید و فروش و صدور مرواریدهای گران بها به کشورهای اروپایی بود همچنین مرکز کلیه بنادر مخصوصا شیخ نشین های خلیج فارس، بندر لنگه بوده و مایحتاج کلیه بنادر از جمله کویت، قطر، بحرین، بندر عباس، دوبی، شارجه و تمام نواحی بنادر و جزایر دریای عمان و خلیج فارس از همین بندر تامین می شده است در نتیجه این تحولات بندر لنگه در دوره قاجاریه به یکی از بزرگترین و آبادترین بنادر خلیج فارس تبدیل شد مسئله پژوهش حاضر بررسی اهمیت و جایگاه تجاری بندر لنگه در تجارت خلیج فارس در دوره قاجار با توجه به موقعیت جغرافیایی و اقتصادی این بندر می باشد. پژوهش حاضر بر اساس این سوال اصلی طراحی شده است که بندر لنگه چه نقشی در تجارت خلیج فارس در دوره قاجاریه داشته است. فرضیه پژوهش حاضر نیز این است که بندر لنگه در دوره قاجار نقش عمده ای در تجارت، به خصوص تجارت خارجی خلیج فارس داشته است روش پژوهش حاضر تاریخی وبا نگرش تاریخ اقتصادی وبا تکیه بر تکنیک کتابخانه ای، اسنادی و میدانی انجام شده است. در گرد آوری داده ها نیز به شیوه تاریخی عمل شده است بدین معنی که از منابع معتبر موجود و اسناد آرشیوی استفاده گردیده است. در تحلیل داده ها نیز شیوه این تحقیق عبارت است از انتخاب عناصر مهم از میان منابع معتبر و اسناد موجود و درست چیدن آن در کناریکدیگر بر مبنای ارتباط موضوعی و زمانی که میان آنها وجود دارد. این پژوهش در چهار بخش به چگونگی شکل گیری، اوضاع سیاسی و اقتصادی بندر لنگه پرداخته است و عمده تاکید آن بر نقش تجاری بندر لنگه و تاثیر آن بر رونق اقتصادی خلیج فارس در دوره قاجار می باشد.