نام پژوهشگر: محمدعلی مومبینی

بررسی تبلور خواسته های نیروهای اجتماعی مختلف در تدوین قانون اساسی انقلاب مشروطه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید چمران اهواز - دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی 1391
  محمدعلی مومبینی   عبدالرضا نواح

بررسی و تفحص در قانون اساسی انقلاب ها ما را با خواسته های تحقق یافته انقلابیون در این سند مکتوب و تصویب شده که ضمانت اجرایی نیز داشته، آشنا می سازد. تحقیق حاضر در تلاش است، بر اساس روش تاریخی و تحلیل محتوای کیفی از منظر جامعه شناسی انقلاب (نسل چهارم نظریه پردازان)، به تحلیل و تبیین چگونگی تحقق خواسته ها و مطالبات نیروهای اجتماعی مختلف در تدوین قانون اساسی انقلاب مشروطه بپردازد. نتایج تحقیق نشان می دهد، انقلاب مشروطه دارای پیامدهای گوناگون اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی فراوانی در جامعه ایران بوده است. یک پیامد مشخص و عینی این انقلاب، قانون اساسی تصویب شده و تایید شده 1285و 1286ه.ش. می باشد. صنعتگران، پیشه وران، تجار، روشنفکران و روحانیون نقش نیروهای اجتماعی را در انقلاب مشروطه ایران ایفا نمودند. گروه صنتعگران، پیشه وران و تجار، خواسته ها و مطالبات ((قانون))، ((حمایت حکومت از اقتصاد داخلی))، ((استقلال سیاسی و اقتصادی)) و ((قانونمندی اخذ مالیات و عوارض گمرکی)) را مطرح کردند؛ روشنفکران، خواسته ها و مطالبات ((حکومت قانون و مشروطه))، ((آزادی))، ((استقلال سیاسی و اقتصادی)) و ((توسعه و پیشرفت اجتماعی و اقتصادی)) را بیان نمودند؛ روحانیون نیز خواسته ها و مطالبات ((حکومت قانون بر اساس احکام اسلامی))، ((استقلال سیاسی و اقتصادی)) و ((توسعه و پیشرفت اجتماعی و اقتصادی)) را اعلام کردند. با بررسی و مطالعه متن قانون اساسی 1324ه.ق. و متمم قانون اساسی 1325ه.ق. می توان بیان کرد که خواسته ها و مطالبات صنعتگران، پیشه وران، تجار و روحانیون با همان کیفیت و تلقی این گروه ها، در اصول قانون اساسی انقلاب مشروطه متبلور گردید؛ اما تبلور خواسته ها و مطالبات روشنفکران در قانون اساسی انقلاب مشروطه تحت تاثیر ارزش های مذهبی دین اسلام قرار گرفت.