نام پژوهشگر: نیلوفر همت شاهنواز
نیلوفر همت شاهنواز فاطمه شاهرودی
پژوهش فوق بر آن است تا با ابتنا به روش تحقیق تاریخی و تطبیقی به بررسی تأثیرات عرفان بودیسم «ذن»، این اندیشه اغنایی تاریخ تفکر بشر، بر هنرمندان اکسپرسیونیسم انتزاعی بپردازد. بدین منظور ابتدا به معتقداتی که آئین بودائی و به تبع آن مکتب «ذن» از آن منبعث بوده اند پرداخته و سپس سیر تحولات اجتماعی که زمینه ساز ورود «ذن» به غرب و گرایش هنرمندان تجربه گرای آن دیار به عرفان شهودی شرق می باشد را مورد بررسی قرار داده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که آثار این هنرمندان در سه گروه قابل تفکیک است: گروه نخست، که وجود اسنادی معتبر مهر تأییدی بر مشابهت های مفهومی و تکنیکی آن ها با هنرمندان ذن می نهد، گروه دوم که با وجود تشابهات بسیار، سند محتومی دال بر این تأثیرپذیری وجود ندارد وگروه سوم که هیچ گونه تأثیری از این نگرش نپذیرفته اند. علاوه بر این، در یک قیاس کلی می توان گفت هنرمندان ذن گرای امریکایی با ضرب قلم هایی محکم وجسورانه در نسبت با پویش معتدلانه و موقر قلم همتایان اروپایی شان که هر دو آبستن عوامل محیطی خود می باشند، توانسته اند نسبتا خودباورانه تر به خلق آثاری خودجوش با ترکیب بندی موکد بپردازند. کلمات کلیدی: مدرنیسم، اکسپرسیونیسم انتزاعی، عرفان ذن، نقاشی ذن