نام پژوهشگر: محمد تقی دیاری بید گلی

بررسی تطبیقی جایگاه و نقش فرشتگان در قرآن و عهدین
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1392
  صدیقه مهربان شلمزاری   محمد تقی دیاری بید گلی

موضوع این پایان نامه، «بررسی تطبیقی جایگاه و نقش فرشتگان در قرآن و عهدین» است. صفات، نقش و عملکرد، مادّی یا مجرد بودن، جنسیّت، علم، عمل و منزلت آنها در نظام گسترده ی ملکوت و هم چنین، نقش آفرینی آنها در پیام رسانی به انبیاء، تدبیر امور عالم و دیگرکارکردهای آنان از جمله مباحثی است که در این تحقیق به آنها پرداخته شده است. هم-چنین ضمن بررسی اشتراکات و تمایزات ادیان ابراهیمی درباره جایگاه فرشتگان در نظام تکوین و نظام تشریع، باتوجه به وجوه اشتراک بر وحدت ماهیّت ادیان ابراهیمی تأکید نموده، نقاط افتراق را حاصل انحراف ادیان از دین حنیف می داند. در آیین یهود، فرشتگان ملکوت آسمان را تشکیل می دهند و به منزله بندگان خداوند هستند که اوامر او را در زمین اجرا می کنند. حمایت از مومنان و تنبیه گناه کاران و رساندن وحی به انسان، از وظایف آن هاست. بسیاری از مفسّران یهود، وجود موجوداتی برتر از انسان در علم و قدرت را پذیرفته اند و از نظر آنان این موجودات آفریده های خداوند هستند که تنها از او فرمان می برند و موجوداتی مستقل و خودمختار نیستند، بلکه تجلّی قدرت و مشیّت الهی هستند. در آیین مسیحیّت نیز، فرشتگان موجوداتی خوش نهاد هستند که نه تنها به عنوان آشکارکنندگان حقایق الهی عمل می کنند، بلکه درکمک رسانی به انسان در کسب فیض نیز به وی سود می رسانند؛ مهم ترین کارهای فرشتگان، عبادت، ستایش و خدمت به خداوند و اراده اوست. از نظر اسلام، فرشتگان موجوداتی شریف و باکرامت اند که بین خدای متعال و این عالم واسطه اند، به طوری که هیچ حادثه ای نیست که درآن نقشی نداشته باشند. فرشتگان استقلال و اراده ای که بتواند خلاف اراده خدا عمل کنند، ندارند و دستوری را که خدا بر ایشان تحمیل کند، تحریف نمی کنند. فرشتگان، قرآن، عهدین، وحی، نظام تکوین، نظام تشریع.