احسان در نظام معنایی حاکم بر قرآن ، با مفاهیمی از قبیل رفتار نیک، عفو و گذشت، صبر، صدقه، وفای به عهدو... پیوند دارد، ما هم به بررسی حوزه ی معنایی احسان در قرآن مشتمل بر شبکه ای به هم پیوسته ای از روابط مفاهیم مرتبط با آن است. بررسی آیات احسان در قرآن نشان می دهد که احسان مربوط به دو فاعل است یکی خدا و دیگری انسان. درباره ی خداوند، احسان به دو معنای احسان پدیده ها، و تفضل و انعام آمده که احسان پدیده ها از سوی خداوند، به معنای« تحقق و ایجاد» اشیای درست و مناسب، و حسن و نیکوست؛ و دیگر چگونگی انجام عمل در آن مطرح نیست. درباره ی احسان انسان باید گفت که به دو معنای تفضل و احسان عمل است. احسان ناظر بر چگونگی انجام عمل و متعلقات آن در قرآن، عبادت است که باید از سر شکرگزاری و از روی علم، ایمان و یقین به آخرت و با صبر و استقامت همراه باشد. این احسان عمل در قرآن موضوعیت دارد و احسان به معنای تفضل زاییده و لازمه ی آن است. شایان ذکر است معنای تفضل در احسان برگرفته از همان معنای لغوی احسان است، با این بیان که در آن، تاکید بر سازگاری عمل با میل و خواسته احسان شده – که اجابت آن، غایت و هدف عمل است، می باشد. این پژوهش با استفاده از روش تفسیر موضوعی و قرآن به قرآن و نیز معناشناسی احسان و آثار اجتماعی آن می پردازد.