نام پژوهشگر: پرستو شهریاری

تاثیر فشار گروهی بر حافظه کاذب با توجه به نقش تعدیل کننده خلق
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1390
  پرستو شهریاری   جواد صالحی

نتایج پژوهش های متعدد نشان داده است افراد هنگامی که تحت فشار گروهی قرار می گیرند به احتمال بیشتری دچار حافظه کاذب می شوند، همچنین تحقیقات دیگری به بررسی رابطه بین خلق و حافظه کاذب پرداخته بدین نتیجه رسیدند که خلق منفی احتمال اشتباه در شناخت و خطا در حافظه را کاهش می دهد. بنابر آنچه که در تحقیقات گذشته به دست آمده تحقیق حاضر علاوه بر بررسی تاثیر یک به یک متغیر خلق و فشار گروهی بر حافظه کاذب به بررسی اثر تعاملی این دو متغیر بر روی حافظه کاذب نیز می پردازد. به همین منظور تعداد 72 آزمودنی در 6 شرایط (بدون فشارگروهی، فشارگروهی با یک همدست، فشارگروهی با دو همدست) قرار گرفتند که درهر یک از این شرایط، هم خلق آزمودنی و هم موقعیت آزمودنی ها تغییر کرد. پس از قرار گرفتن آزمودنی ها در یکی از 6 موقعیت ابتدا تصاویر القا کننده خلق مربوطه به آنها نشان داده می شد و پس از اطمینان از ایجاد خلق مورد نظر آزمون حافظه کاذب مک درموت و رودیگر بر رویشان به اجرا در می آمد. پس از جمع آوری داده ها، برای تحلیل نتایج از آزمون های آماری تحلیل واریانس دوطرفه و آزمون تعقیبی توکی استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان داد که نرخ حافظه کاذب شرکت کنندگان، در موقعیت فشارگروهی بالاتر از شرکت کنندگانی بود که در موقعیت فشارگروهی نبوده و همچنین طبق نتایج دیگر این تحقیق نرخ حافظه کاذب افرادی که دارای خلق مثبت بوده در مقایسه با گروهی که دارای خلق منفی بودند بالاتر بود. نتیجه نهایی و منحصر به فرد این پژوهش که همانا بررسی تاثیر تعاملی این دو متغیر (فشارگروهی و خلق) بود نشان داد که این دو متغیر با تاثیر تعاملی بر روی هم میتوانند بر نرخ حافظه کاذب افراد تاثیر بگذارند. بدین صورت که نرخ خطا در حافظه ی افرادی که تحت فشارگروهی بودند و خلقشان نیز منفی بود، کمتر از افرادی است که تحت فشار بوده ولی خلقشان مثبت می باشد. پس نتیجه اینکه هم خلق و هم فشارگروهی نه تنها به صورت مجزا و تک تک می توانند بر روی حافظه کاذب تاثیرگذار باشند بلکه به صورت تعاملی نیز میتوانند سبب افزایش یا کاهش حافظه کاذب شوند.