چکیده : در جهان رقابتی امروز یکی از ابزارهای مهم برای ایجاد تحول ، بقای سازمان ، رسیدن به هدف ها و رسالت های مورد نظر عنصر انسان است . در این میان آنچه مقوله تحول را حیات می بخشد و بقای سازمان را نیز تضمین می کند منابع انسانی است . نقش انسان در سازمان و نوع نگاه به او سهم بسزایی در موفقیت یا شکست سازمان خواهد داشت . با آغاز هزاره سوم هر روز نقش منابع انسانی پر رنگ تر شده و اکنون از آن به عنوان تنها عامل کسب موفقیت و مزیت رقابتی پایدار در سازمان یاد می شود . این امر خصوصاً در اقتصاد دانش محور امروز بیش از پیش به حقیقت پیوسته است ، با این وجود مدیریت منابع انسانی در سازمان ها با چالش های متعددی مواجه است ، اما مدیران منابع انسانی می توانند از طریق توانمند سازی کارکنان خود این چالش ها را رفع کرده یا از بروز اکثر آنها پیشگیری نمایند . این تحقیق در واحد های منطقه پنج دانشگاه آزاد اسلامی به مطالعه تطبیقی عوامل موثر بر توانمند سازی کارکنان با متغیرهای مستقل ( راهبردهای مدیریتی _ شرایط و محیط سازمان _ منابع خودکارآمدی ) و با متغیر وابسته ( توانمند سازی ) پرداخته شده است . جامعه آماری تحقیق 1717 نفر شامل کارمندان ، کارشناسان و مدیران واحد های دانشگاهی منطقه پنج دانشگاه آزاد اسلامی می باشد و حجم نمونه با استفاده از رابطه کوکران محاسبه شده و تعداد نمونه 314 نفر تعیین گردیده است . به منظور اقتضای ماهیت و آزمون فرضیه ها ، از عمده ترین ابزار گرد آوری اطلاعات ( پرسشنامه ) و از مقیاس هفت گزینه ای لیکرت استفاده شده است . برای پایایی از آزمون آلفای کرونباخ استفاده گردیده است و از پایایی لازم برخوردار است . روش تحقیق از نظر ماهیت از نوع توصیفی و همبستگی و دارای ماهیت کاربردی است . داده های جمع آوری شده تحقیق با استفاده از نرم افزار spss در دو سطح توصیفی و استنباطی و با کمک رگرسیون چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است و نتایج تحقیق نشان می دهد ( راهبردهای مدیریتی _ شرایط و محیط سازمان _ منابع خودکارآمدی ) بر توانمند سازی کارکنان تأثیر گذاشته است . واژه های کلیدی : توانمند سازی، راهبردهای مدیریتی، شرایط محیط سازمانی ، منابع خودکارآمدی،ابعاد توانمند سازی