نام پژوهشگر: خیرا... هرمزی

حق حریم در فقه و قانون مدنی با تاکید بر حریم خطوط انتقال برق
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده حقوق و علوم سیاسی 1391
  احمد اولیایی صابر   خیرا... هرمزی

چکیده: حق حریم مطابق ماده 136 قانون مدنی عبارت است از: «مقداری از اراضی اطراف ملک و قنات و نهر و امثال آن است که برای کمال انتفاع از آن ضرورت دارد». هرچند این تعریف برگرفته از پیشینه فقهی موضوع است لکن تمام عناصر سلف خود همچون وجود املاک احیاء شده و یا موات بودن اراضی مورد حریم را در بر ندارد. همچنین با قرار دادن «کمال انتفاع» و «لاضرر» به عنوان مبانی حق حریم، مشخص گردید اندازه های مذکور در قانونی مدنی کارایی لازم را ندارد لذا با بررسی جوانب موضوع، پیشنهاد اصلاح ماده 136 و حذف مواد 137 و 138 قانون مدنی ارائه شده است. ماده 136 پیشنهادی چنین بیان می دارد: «حریم مقداری از اراضی موات اطراف املاک احیاء شده است که برای کمال انتفاع و دفع ضرر، عرفاً ضرورت دارد». همچنین بررسی ویژگی های این حق مشخص می نماید حق مذکور، یکی از مصادیق حق اولویت است و اثر اصلی آن ایجاد استفاده رایگان برای ذی الحریم و در وهله بعد تحدید مالکیت مالک مجاور می باشد. کنکاش در حریم خطوط انتقال برق، روشن نموده است که صرفاً ایجاد این حق در اراضی موات است که با معنای سنتی آن تطبیق دارد و در مواردی که این حق در املاک محیاه ایجاد می گردد، مسامحتاً «حق حریم» نامیده شده است. مساله مهم دیگر اینکه در نحوه تملک املاک و حقوق (حریم) سایرین جهت طرح های عمرانی و ... و لزوم پرداخت خسارت و مابه ازا، اختلاف جدی میان شرکت برق و مالکین وجود دارد که مفصلاً ضرورت پرداخت مابه ازاء آن به عموم، بیان شده است. کلمات کلیدی: حق حریم، خطوط انتقال برق، حق اولویت، تملک اراضی و حقوق.