نام پژوهشگر: نورا ذنوبی

فرهنگ ریشه شناختی جانوران اساطیری اوستا و بازجست آن در متون فارسی میانه کتابی و شاهنامه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی 1391
  نورا ذنوبی   حسین نجاری

فرهنگ ریشه شناختی جانوران اساطیری اوستاو بازجست آن در متون فارسی میانه کتابی و شاهنامه هدف این پژوهش ارائه فرهنگی برپایه ریشه شناسی نام و اسطوره جانورانی است که شرح آن ها در اوستا آمده است. سپس وجود یا عدم وجود و همچنین سیر تحول نام و اسطوره مربوط به هر جانور در متون فارسی میانه کتابی و شاهنامه بررسی می شود. در این تحقیق بعد از مرتب کردن نام جانوران در دسته بندی های اهورایی یا اهریمنی، اتیمولوژی نام هرکدام باتوجه به منابع ریشه شناسی نیز ذکر شده است. سپس اسطوره اوستایی جانور بررسی می شود. درگام بعد این نکته آورده شده است که آیا نام و اسطوره جانور در متون فارسی میانه کتابی و شاهنامه گفته شده است یا خیر و اگر بله آیا تغییراتی در اسطوره رخ داده یا نه. باتوجه به این پژوهش نقش اهورایی یا اهریمنی بودن جانوران، اگر در متن های فارسی میانه کتابی یا شاهنامه آورده شده باشند، تغییر نکرده است. به برخی از جانوران یعنی اسب، گاو، سیمرغ و اژدها در شاهنامه نیز پرداخته شده است. هرچندکه برخی مانند اژی دهاکه اوستا در شاهنامه تبدیل به پادشاه شده است اما ارتباط با جانور و اهریمن را از دست نداده است.