نام پژوهشگر: جعفر سالمی

ماهیت علم دینی از منظر آیت اله جوادی آملی
پایان نامه سایر - دانشکده علوم حدیث 1392
  جعفر سالمی   سید احمد ابوالبرکات دیباجی

چکیده: علم دینی یکی از مهم ترین مباحثی است که امروزه در حوزه های علمیه و دانشگاه های سراسر کشور مورد توجه و عنایت ویژه ای قرار گرفته است، زیرا سال ها است که نزاع علم(به عنوان محصول و فرایند عقل)و دین به(عنوان ره آورد وحی)اذهان بسیاری را به خود مشغول داشته است. این نزاع، محصول تصوری ناصواب از نسبت علم و دین می باشد مبنی بر این که علم در مقابل دین است. آیت الله جوادی آملی به عنوان یک نظریه پرداز بزرگ علوم اسلامی در صدد رفع این تعارض و دینی ساختن همه ی علوم بر آمده است. نگرش خاص معظم له در خصوص علم دینی را از سه منظر می توان مورد بررسی قرار داد. منظر اول، علم دینی از لحاظ موضوع است از این جهت که موضوع علم دینی کل خلقت است چون همه ی هستی مخلوق خدا است و متعلق علم الهی؛ منظر دوم، ماهیت علم دینی از منظر غایت است که همانا کشف حقیقت و رسیدن به معرفت و نهایتا قرب حضرت باری تعالی است؛و منظر سوم،علم دینی از منظر روش است که این روش یا شهود است و در عرفان کارآیی دارد، و یا استنباط عقلی است که در فلسفه و علوم عقلی به کار گرفته می شود، ویا استقراء است که در علوم تجربی استعمال دارد. هر کدام ازاین سه منظر دارای فرعیاتی است که می تواند به تبیین دقیق بحث کمک کند. و نهایتا به آسیب شناسی علم دینی می رسیم که ناظر به مسئله ی نباید های علم دینی است. چون علم دینی فرع بر دین است، بدین خاطر باید ابتدا به بحث آسیب شناسی خود دین و پژوهش دینی یا همان دین پژوهی پرداخت و سپس موضوع آسیب شناسی علم دینی در کلام آیت الله جوادی آملی مورد بحث قرار گیرد. این آسیب شناسی هم ناظر به خود علم دینی است وهم ناظر به عالم دینی به عنوان علت فاعلی و حقیقی علم دینی و همچنین عمل به علوم، علم بدون ایمان، صبغه ی بشری به عقل دادن، آفت جدایی دین از علم و آسیب های پنج گانه ی مطرح در آسیب شناسی های مشترک در ادیان و علوم مختلف که به صورت مختصر و مفید مطرح شده است. کلید واژه ها: علم، دین، علم دینی، جوادی آملی. ?