نام پژوهشگر: احمد مسایلی

نظریّه تفسیرّی محیی الدین بن عربی
پایان نامه سایر - دانشکده علوم حدیث 1392
  احمد مسایلی   احمد عابدی

چکیده ابن عربی معروف به شیخ اکبر،چهره ی برجسته ی عرفان اسلامی در زمینه های تفسیریّ و تأویلیّ دارای آرای ویژه ای می باشد که بررسی و شناخت این آرای منوط به درک صحیح نظریّهتفسیریّ او است.با توجه به این که درک مبانی او در محورهای متعدد، متوقف بر تحلیل مبانی شناخت شناسی یا هندسه ی معرفتی او است در آغاز رساله، هندسه ی معرفتی او مورد بررسی قرار گرفته است. نظریّه تفسیریّ ابن عربی در صدد بیان مبانی، اصول و روش تفسیریّ او می باشد و در دو محور تفسیر و تأویل دارای مبانی خاص و اصول خویش است.او در صدد تبیین مبانی صدوری قرآن و مبانی دلالی تفسیر و تأویل برآمده و اصول حاکم بر تفسیر و تأویل قرآن را مورد بررسی قرار داده است و از روشهای عقلی اجتهادی و عقلی برهانی و روش تأویلی در تفسیر خویش بهره برده است.نظریّه تفسیریّ ابن عربی در راستای تبیین ضابطه مند بودن تفسیر و تأویل است.روش تحقیق این رسالهتوصیفی ـ تحلیلی است و در آن به توصیف مبانی و اصول حاکم بر نظریّه تفسیریّ و روش تفسیریّ ابن عربی پرداخته شده است.مراحل انجام تحقیق در آغاز بر اساس استخراج مبانی محیی الدیندر محور های متعددی همچون هندسه ی معرفتی، مبانی حاکم بر تفسیر و تأویلو اصول حاکم بر تفسیر و تأویل و روشهای تفسیریّاو از کتابها ورساله های متعددی که این دانشمند کوشا به جا گذاشته استوار است و سپس به بررسی تفسیرها و تأویلاتی که او در کتابها و رساله هایش به آنها پرداخته، اقدام شده است و در مرحله ی بعد بر اساس مبانی مورد پذیرش او به تحلیل تفسیرها و تأویلات مبادرت شده است و در ادامه در مقام تحلیل و ارزیابی نظریّه ی او برآمده ایم. کلید واژه: قرآن، نظریّه تفسیریّ، تأویل، شهود، ابن عربی .