در این پژوهش باخوانش اندیشه سیاسی دو روشن فکر دینی معاصر، وجوه تمایز وتشابه آخرین نظریات آنها در باب ایجاد حکومت و رابطه آن با دین، یعنی نظریه حکومت دموکراسی متعهد شریعتی و نظریه حکومت فرادینی سروش مورد بررسی قرار می گیرد. سروش با اعتقاد به سکولاریسم سیاسی و این که اسلام یک دین حداقلی است و برنامه ای برای ایجاد حکومت ندارد، نظریه حکومت فرادینی را بر پایه نظریه بسط تجربه نبوی که برداشتی حداقلی از اسلام است، مطرح می کند، از نظر او دین و دولت از هم دیگر جدا هستند، بنابراین دموکراسی نیز به عنوان یک نوع از حکومت، جدا از دین شکل می گیرد. در مقابل دکتر شریعتی با این اعتقاد که اسلام یک دین حداکثری است، و حکومت تابع و ساخته آن است، نظریه دموکراسی متعهد را ارائه می کند. دموکراسی متعهد حکومتی است که انسان و جامعه را با اصلاح و هدایت از طریق امام، به سمت مدینه فاضله و انسان کامل و ایده‎آل راهنمایی می کند. از نظر شریعتی دین و دولت دو مقوله جدا از هم نیستند و بر همین مبنا دین اسلام داعیه ایجاد حکومت داشته است، بنابراین دموکراسی نیز به عنوان یک نوع از حکومت ساخته و پرداخته دین است