در این پایان نامه، مدلسازی و شناسایی سیستم های دوبعدی خطی مورد بررسی قرار گرفته است. بخش نخست این پایان نامه، به بررسی مدلسازی سیستم های دوبعدی گسسته با ساختار arma می پردازد. در این راستا، مسیله تعیین مرتبه مدل arma دوبعدی مورد بررسی واقع شده و نتایج به دست آمده در قالب چندین الگوریتم مطرح شده است. الگوریتمهای مطرح شده را می توان به دو دسته روشهای مبتنی بر شاخص اطلاعات و روشهای مبتنی بر جبر خطی تقسیم نمود. پس از آن، تخمین تطبیقی پارامترهای سیستم مورد بررسی قرار می گیرد. در این حالت، هدف ارایه یک الگوریتم تطبیقی دوبعدی جهت تخمین پارامترهای مجهول سیستم دوبعدی است. به طوری که به هر نحوی از مبدأ دور شویم، خطای تخمین به صفر میل کند. مدل arma دوبعدی مورد بررسی در این بخش، علّی، پایدار، تغییر ناپذیر با شیفت و با ناحیه پشتیبانی ربع صفحه (qp) فرض می شود.در بخش دوم، شناسایی و تخمین پارامترهای سیستم دوبعدی خطی پیوسته با استفاده از ویولت دوبعدی مورد بررسی قرار گرفته است. در این بخش، دو روش برای شناسایی و تخمین پارامترهای سیستم های دوبعدی خطی مطرح شده است. در روش اول، شناسایی و تخمین پارامترهای سیستم دوبعدی خطی و پیوسته با استفاده از روش توابع مدوله کننده ارایه شده است. روش مطرح شده، به طور مستقیم به شناسایی سیستم دوبعدی پیوسته می پردازد. در این روش، از توابع مثلثاتی و توابع ویولت سینوسی-کسینوسی به عنوان توابع مدوله کننده استفاده می شود. روش دوم نیز، روش ویولت-همبستگی نامیده شده است. روش ویولت-همبستگی، روش جدیدی در شناسایی سیستم های دو بعدی می باشد که از ترکیب روش همبستگی با تیوری ویولت، حاصل می شود. در انتها با توجه به کاربردهای گسترده سیستم های دوبعدی در صنعت، فرایند تولید کاغذ مورد بررسی قرار گرفته و با استفاده از مدل دوبعدی آن، نتایج ارایه شده در این پایان نامه مورد ارزیابی واقع شده است.